علت سرطان سارکوم چیست؟ سارکوم نوعی جهش در دی ان ای است. سرطان سارکوم به تومور بدخیمی گفته میشود در بافت استخوانی ایجاد میشود. به طور معمول توده سارکوم بافت همبند مانند چربی، ماهیچه، عروق خونی و اعصاب را احاطه میکند. علائم سرطان سارکوم به محل رشد سارکوم بستگی دارد. عوامل مختلفی در بوجود آمدن این سرطان تاثیرگذار هستند. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره سرطان سارکوم و انواع آن بیان کنیم، با ما همراه باشید.
سرطان سارکوم چیست؟
سرطان سارکوم یک تومور بدخیم سرطانی است که در استخوان و یا بافت نرم ایجاد میشود. بافت های نرم از دیگر ساختارهای بدن مانند مقاصل پشتیبانی میکنند که شامل ماهیچه، چربی، تاندون، غضروف، رگ های خونی، اعصاب و رباط ها میشوند. سارکوم میتواند در هر قسمت از بدن تشکیل شود. سارکوم 1 درصد در بزرگسالان و 15 درصد در کودکان بوجود میآید. به طور کلی سارکوم زمانی رخ میدهد که سلول ها در DNA دچار جهش و یا خطا میشوند. این جهش ها باعث رشد و تقسیم سلول ها میشود که از کنترل خارج میشوند. سلول های غیرطبیعی در یک موقعیت جمع میشوند و توموری را تشکیل میدهند. این تومور میتواند رشد کند و به ساختارهای مجاور حمله کند. علاوه بر این سلول های غیرطبیعی میتوانند به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. پزشکان هنوز نتوانستند دلیل قاطعی برای تبدیل سلولهای سالم به سارکوم بیایند.
علائم سرطان سارکوم چیست؟
سارکوم نوعی سرطان است که در بافت نرم یا استخوان ایجاد میشود. همچنین میتواند در رگ های خونی، چربی، ماهیچه ها، اعصاب و تاندون ها رخ دهد. تشخیص سارکوم در مراحل اولیه دشوار است، زیرا ممکن است علائمی ایجاد نکند. با این حال، با پیشرفت سرطان، علائم و نشانههای خاصی ممکن است آشکار شوند. مهم است که از این علائم آگاه باشید و در صورت مشاهده هر یک از آنها به پزشک مراجعه کنید. علائم سرطان سارکوم شامل موارد زیر است:
تورم یا توده
یکی از شایع ترین علائم سارکوم ایجاد توده یا تورم در بافت نرم یا استخوان است. این توده ممکن است دردناک باشد یا نباشد، و میتواند در طول زمان بزرگ شود. ارزیابی هرگونه توده یا تورم جدید یا غیر معمول توسط پزشک مهم است.
درد
سارکوم میتواند باعث درد مداوم در ناحیه آسیب دیده شود. این درد ممکن است در شب یا با فعالیت بدنی تشدید شود. مهم است که به هر درد غیرقابل توضیح یا طولانی توجه کنید و آن را با پزشک در میان بگذارید.
محدوده حرکت محدود
اگر سارکوم در نزدیکی مفصل ایجاد شود، میتواند حرکت آن مفصل را محدود کند. این موضوع میتواند منجر به محدودیت دامنه حرکتی و دشواری در انجام فعالیت های روزمره شود. اگر هر گونه محدودیت غیر قابل توضیحی را در دامنه حرکت خود تجربه کردید، مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
شکستگی استخوان
در مواردی که سارکوم در استخوان ایجاد میشود، میتواند ساختار استخوان را ضعیف کرده و خطر شکستگی را افزایش دهد. شکستگی ناگهانی بدون تروما یا آسیب قابل توجه ممکن است نشانه ای از سارکوم استخوانی باشد.
علائم شکم
سارکومی که در شکم ایجاد میشود میتواند علائمی مانند درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و احساس پری ایجاد کند. این علائم ممکن است با کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه باشد و باید توسط پزشک ارزیابی شود.
علائم عصبی
سارکومی که اعصاب را تحت تاثیر قرار میدهد میتواند باعث علائم عصبی مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف یا فلج در ناحیه آسیب دیده شود. هر گونه تغییر غیرقابل توضیح در حس یا حرکت باید با پزشک مشورت شود.
علائم تنفسی
اگر سارکوم در قفسه سینه ایجاد شود، میتواند منجر به علائمی مانند سرفه، درد قفسه سینه، تنگی نفس و مشکل در تنفس شود. این علائم ممکن است نشان دهنده فشار تومور بر روی ریه ها یا راه های هوایی باشد.
انواع سرطان سارکوم
سارکوم نوعی سرطان است که در بافتهای نرم بدن مانند ماهیچهها، تاندونها، چربی، رگهای خونی، رگهای لنفاوی و اعصاب منشأ میگیرد. همچنین میتواند در استخوان ها و در موارد نادر در اندام های داخلی ایجاد شود. انواع مختلفی از سارکوم وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و گزینه های درمانی خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین انواع سارکوم عبارتند از:
سارکوم بافت نرم
سارکوم بافت نرم یک دسته وسیع است که شامل انواع مختلفی از سرطان است که در بافت های نرم بدن ایجاد میشود. این نوع سارکوم میتواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد، اما بیشتر بازوها، پاها، قفسه سینه و شکم را درگیر میکند. سارکوم های بافت نرم بر اساس نوع خاصی از بافت نرم که از آن منشا میگیرند، طبقه بندی میشوند، مانند ماهیچه ها (رابدومیوسارکوم)، چربی (لیپوسارکوم)، یا عروق خونی (آنژیوسارکوم).
سارکوم استخوان
سارکوم استخوان که به نام استئوسارکوم نیز شناخته میشود، در استخوان های بدن ایجاد میشود. بیشتر در استخوان های بلند بازوها و پاها یافت میشود، اما میتواند در استخوان های دیگر مانند لگن و ستون فقرات نیز رخ دهد. استئوسارکوم در کودکان و بزرگسالان جوان شایع تر است و اغلب به ترکیبی از جراحی و شیمی درمانی برای درمان نیاز دارد.
تومورهای استرومایی گوارشی (GISTs)
GIST ها نوعی سارکوم هستند که در دستگاه گوارش، عمدتاً در معده و روده کوچک ایجاد میشوند. این تومورها با جهش در ژن های KIT یا PDGFRA مشخص میشوند و اغلب با داروهای درمانی هدفمند که به طور خاص این پروتئین های جهش یافته را مهار میکنند، درمان میشوند.
سارکوم کاپوزی
سارکوم کاپوزی نوع نادری از سارکوم است که در پوشش رگ های خونی و رگ های لنفاوی ایجاد میشود. این بیماری بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افرادی که مبتلا به HIV/AIDS هستند، دیده میشود. بسته به وسعت بیماری، درمان سارکوم کاپوزی ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی یا درمان سیستمیک باشد.
درماتوفیبروسارکوم پروتوبرانس (DFSP)
DFSP یک نوع نادر سارکوم است که در لایه های عمیق پوست ایجاد میشود. مشخصه آن تومورهایی با رشد آهسته است که در صورت عدم حذف کامل در طی جراحی، میزان عود بالایی دارند. درمان DFSP ممکن است شامل برداشتن وسیع جراحی یا داروهای درمانی هدفمند مانند ایماتینیب باشد.
سارکوم یوئینگ
سارکوم یوئینگ نوع نادری از سرطان استخوان است که در درجه اول کودکان و بزرگسالان جوان را تحت تاثیر قرار میدهد. بیشتر در لگن، استخوان های ران و دیواره قفسه سینه ایجاد میشود. درمان سارکوم یوئینگ معمولاً شامل ترکیبی از شیمی درمانی، جراحی و پرتودرمانی برای دستیابی به بهترین نتایج است.
لیومیوسارکوم
لیومیوسارکوم نوعی سارکوم است که در بافت ماهیچه صاف ایجاد میشود که در اندام هایی مانند رحم، معده و روده وجود دارد. درمان این نوع سارکوم به دلیل مقاومت در برابر عوامل شیمی درمانی سنتی میتواند چالش برانگیز باشد. جراحی روش درمانی اولیه برای لیومیوسارکوم موضعی باقی میماند، در حالی که گزینه های درمانی سیستمیک به طور فعال برای بیماری پیشرفته مورد بررسی قرار میگیرند.
سارکوم سینوویال
سارکوم سینوویال نوع نادری از سارکوم بافت نرم است که معمولاً در نزدیکی مفاصل بزرگ مانند زانو یا مچ پا ایجاد میشود. سارکوم سینوویال علیرغم نامش از سینوویوم (پوشش مفصلی) منشأ نمیگیرد، بلکه از بافت نرم مفاصل اطراف منشا میگیرد. درمان سارکوم سینوویال ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی برای دستیابی به کنترل موضعی مطلوب و کاهش خطر متاستاز باشد..
علت سرطان سارکوم
علت دقیق سارکوم به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی وجود دارند که به عنوان عوامل بالقوه در ایجاد این نوع سرطان شناسایی شده اند. علت سرطان سارکوم شامل موارد زیر است:
عوامل ژنتیکی
اعتقاد بر این است که یکی از دلایل اصلی سارکوم جهش های ژنتیکی است. این جهش ها میتوانند خود به خود رخ دهند یا ممکن است از والدین به ارث برده شوند. برخی از شرایط ژنتیکی، مانند نوروفیبروماتوز و سندرم Li-Fraumeni، با افزایش خطر ابتلا به سارکوم مرتبط هستند. در این موارد، ژنهای خاص تغییر میکنند که منجر به رشد کنترلنشده سلولی و تشکیل تومور در بافتهای نرم یا استخوانها میشود.
قرارگیری در معرض تشعشع
قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزان با افزایش خطر ابتلا به سارکوم مرتبط است. این موضوع می تواند در نتیجه پرتودرمانی قبلی برای سایر سرطان ها یا در نتیجه قرار گرفتن در معرض پرتوهای شغلی رخ دهد. خطر ابتلا به سارکوم به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه در افرادی که دوزهای بالایی از اشعه دریافت کرده اند یا در سنین پایین در معرض قرار گرفته اند بیشتر است.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
برخی از مواد شیمیایی و سموم به عنوان علل بالقوه سارکوم شناسایی شده اند. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض وینیل کلراید، که در تولید پلاستیک استفاده میشود، با افزایش خطر ابتلا به نوع خاصی از سارکوم کبدی به نام آنژیوسارکوم مرتبط است. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض علف کش ها و حشره کش های خاص با افزایش خطر ابتلا به سارکوم بافت نرم همراه است.
شرایط ارثی
در برخی موارد، سارکوم میتواند با شرایط ارثی مرتبط باشد که افراد را مستعد ابتلا به این نوع سرطان میکند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به رتینوبلاستوما ارثی، یک سرطان نادر چشم که معمولاً کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سارکوم در آینده هستند. به طور مشابه، افراد مبتلا به سندرم گاردنر، یک اختلال ژنتیکی که با ایجاد پولیپ های متعدد در روده بزرگ مشخص میشود، خطر ابتلا به تومورهای دسموئید، که نوعی سارکوم بافت نرم است، افزایش مییابد
سرکوب سیستم ایمنی
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افرادی که تحت پیوند عضو قرار گرفته اند یا با HIV/AIDS زندگی میکنند، در معرض افزایش خطر ابتلا به سارکوم هستند. سیستم ایمنی نقش مهمی در شناسایی و از بین بردن سلولهای غیرطبیعی ایفا میکند و زمانی که به خطر بیفتد، توانایی بدن برای کنترل رشد سلولهای سرطانی کاهش مییابد.
سوالات متداول
در صورتی که توده سرطانی به بخش های دیگر سرایت کرده باشد، بیش از 5 سال طول عمر آنها خواهد بود. در صورتی که سرایت نداشته و درمان شود، تاثیری روی طول عمر آنها نخواهد داشت.
در صورتی که بافت های مجاور را درگیر نکرده باشد، کشنده نیست. بهویژه در مواقعی که درمان شود طول عمر افراد را کاهش نمی دهد.
40 درصد در اندام تحتانی مانند پاها، مچ پا و ساق پاها ایجاد می شود.
15 درصد در اندام های فوقانی مانند شانه ها، بازوها و مچ دست تشکیل می شود.
30 درصد در تنه، دیواره قفسه سینه، شکم و لگن ایجاد می شود.
15 درصد در سر و گردن تشکیل می شود.
سارکوم هم کودکان و هم بزرگسالان را مبتلا می کند. به طور کلی، سارکوم بافت نرم بیشتر در بزرگسالان رخ می دهد. تشخیص سارکوم استخوان بیشتر در کودکان، نوجوانان و افراد بالای 65 سال رخ می دهد.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
۰ دیدگاه