با بیماری نرمی مفصل و روش های درمان آن آشنا شویم

نرمی مفصل بدین معناست که شما قادرید برخی از مفاصل خود را بسیار بیشتر از دیگران حرکت دهید، حدود 25 درصد از افراد این قابلیت را دارند. در اکثر موارد نرمی استخوان هیچ مشکلی را برای افراد ایجاد نمی‌کند و حتی این عارضه به عنوان یک مزیت در انجام حرکات ورزشی، آکروباتیک و رقص محسوب می‌شود. اما در مواردی نرمی مفصل می‌تواند منجر به درد، خستگی و گاهی آسیب به مفاصل و رباط‌ ها شود. در صورت بروز این علائم شما مبتلا به سندرم نرمی مفصل هستید.

علائم نرمی مفصل

نرمی مفصل می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که بر قسمت‌های مختلف بدن اثرگذار هستند، این علائم گاهی اوقات خفیف و در بعضی مواقع شدید هستند. برخی از علائم شایع نرمی مفصل عبارتند از:

• احساس درد و سفتی در مفاصل و ماهیچه‌ها مخصوصاً بعد از فعالیت‌های بدنی و در اواخر روز
• صدای کلیک در هنگام حرکت مفاصل
• درد کمر و گردن
• خستگی مفرط
• در رفتگی مفصل
• آسیب‌ به بافت نرم مانند رگ به رگ شدن
• کبودی
• دل درد
• مشکلات روده‌ای و مثانه
• سرگیجه
• کش آمدن پوست
• جای زخمی غیرطبیعی

عوارض جانبی نرمی مفصل

• افراد مبتلا به نرمی مفصل ممکن است کلاژن ضعیفی در سایر قسمت‌های بدن داشته باشند.
• سندرم تاکیکاردی ارتواستاتیک نیز جزء مواردی است که در افراد مبتلا به نرمی مفاصل ممکن است دیده شود، علائم این سندرم عبارتند از: سرگیجه، غش، درد در ناحیه قفسه سینه، تنگی نفس و لرزش
• مشکلات گوارشی مانند گاسترودارزی، سندرم روده تحریک پذیر یا رفلاکس معده که می‌تواند منجر به علائم درد معده، نفخ، استفراغ و یبوست شود.

علت ایجاد نرمی مفصل

در اکثر موارد علت این اختلال، ژنتیک است. اگر یکی از والدین مبتلا به نرمی مفصل باشد به احتمال زیاد 50 درصد فرزندان آن‌ها نیز دچار نرمی استخوان خواهند بود. فردی که مبتلا به نرمی استخوان است دچار اختلال در کلاژن است، اگر کلاژن را به عنوان چسبی در نظر بگیرید که کل بدن را به یکدیگر متصل نگه می دارد، در صورت مشکل در چسبندگی این چسب، رباط‌ها ضعیف یا کشیده می‌شوند.

یکی دیگر از دلایل نرمی استخوان، شکل استخوان‌ها می‌باشد. به عنوان مثال اگر محل قرار گرفتن مفصل ران یا شانه ارتفاع کمی داشته باشد در این صورت دامنه‌ی حرکتی مفصل بیشتر از حد معمول می‌باشد، این اختلال ممکن است فقط یک مفصل یا تعداد کمی از مفاصل را تحت تاثیر فرار دهد.

دیگر مواردی که می‌تواند منجر به نرمی مفصل شود عبارت است از:

• توان عضلانی: هرچقدر عضلات ضعیف‌تر یا شل‌تر باشند دامنه‌ی حرکتی مفاصل بیشتر می‌شود.
• جنسیت: زنان بیشتر از مردان دچار نرمی مفصل می‌شوند.
• سن: فیبرهای کلاژن در رباط‌ها با افزایش سن بیشتر به یکدیگر اتصال مي‌یابند بنابراین با افزایش سن بدن ما سفت‌تر می‌شود. افرادی که دچار نرمی مفاصل هستند ممکن است در جوانی بدنی نرم و انعطاف پذیر داشته باشند و بدون هیچ دردی به زندگی روزمره‌ی خود ادامه دهند اما در سنین 30 یا 40 سالگی به تدریج انعطاف بدن آن‌ها کاهش می‌یابد و انجام حرکات کششی برای آن‌ها سخت‌تر می‌شود.
• نژاد و قومیت: برخی از قومیت‌ها بدنی انعطاف پذیرتر دارند به عنوان مثال مردم شبه قاره هند غالباُ دست‌هایی انعطاف پذیرتر نسبت به مردم اروپا دارند.
• بر اساس تحقیقات نرمی استخوان در افراد مبتلا به اوتیسم، اختلالات بیش فعالی و سندرم تورت بیشتر دیده می‌شود.

تشخیص نرمی استخوان

• انجام معاینات فیزیکی
• بررسی سوابق خانوادگی
• بررسی دردهای مفصلی و سابقه دررفتگی مفصل در گذشته
• بررسی کف پای صاف، نامرتب بودن انگشتان پا و انحناء ستون فقرات

درمان نرمی مفصل

• دارو درمانی

اگر دچار درد یا تورم در مفاصل هستید، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌تواند تجویز مناسبی باشد.

• فیزیوتراپی

جهت بهبود قدرت و تناسب عضلات، کاهش درد، بهبود تعادل، کاهش خطر در رفتگی مفاصل می‌توانید تحت درمان قیزیوتراپی قرار بگیرید.

بسیاری از افرادی که دچار نرمی مفاصل هستند، کف پای صافی دارند که منجر به درد و مشکل هنگام راه رفتن می‌شود. همچنین حرکت بیش از حد در پاها می‌تواند منجر به احتمال کشیدگی و رگ به رگ شدن شود، در این موارد استفاده از کفش‌های مخصوص می‌تواند آسیب‌های وارد شده به پا را کاهش دهد.

• آب درمانی

آب درمانی موجب تقویت مفاصل می‌شود، آب موجب کاهش فشار وزن بر روی مفاصل می‌شود و به شل شدن عضلات و تسکین درد کمک می نماید.

• جراحی

در صورت پارگی تاندون (در افرادی که نرمی مفصل دارند پارگی تاندون بیشتر اتفاق می‌افتد)، جراحی ترمیمی می‌تواند به عنوان اخرین درمان به کار برده شوند.

برخی از افرادی که دچار نرمی مفصل هستند نسبت به داروهای بی‌حسی موضعی مقاومت دارند، بنابراین در مواقعی که به دندانپزشک مراجعه می‌کنند یا جراحی‌هایی که احتیاج به بی‌حسی موضعی دارد باید این مشکل را با پزشک خود در میان بگذارند.

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه