درباره شکستگی مچ پا بیشتر بدانیم؟

شکستگی مچ پا ممکن است در یک یا چند استخوان از سه استخوان  مفصل مچ پا اتفاق بیفتد. این سه استخوان عبارتند از درشت نی (استخوان ساق پا)، نازک نی (استخوان خارجی ساق پا) و تالوس.

آناتومی مفصل مچ پا

مفصل مچ پا از استخوان های درشت نی، نازک نی و تالوس تشکیل شده است.  درشکل زیر آناتومی مفصل مچ پا را ملاحظه می کنید.

رباط ها استخوان ها را به یکدیگرمتصل می کنند تا ثبات مفاصل را فراهم کنند. آنها معمولاً در صورت پیچ خوردگی مچ پا و یا شکستگی آن آسیب می بینند. هنگامی که رباط ها پاره می شوند با شکستگی مچ پا همراه هستند واین آسیب می تواند مچ پا را ناپایدار کند. رباط دلتوئید در قسمت داخلی مچ پا قرار دارد و بیشتر ثبات مچ پا را تامین می کند. اگر رباط دلتوئید همراه با شکستگی پاره شود، مچ پا به طور کلی ناپایدار است.

در مفصل مچ پا یا هر مفصلی در بدن، دو یا چند استخوان نسبت به یکدیگر حرکت می کنند. بین استخوان ها یک بالشتک یا آستر وجود دارد که به آن غضروف می گویند. نازک شدن یا آسیب دیدن این بالشتک می تواند منجر به آرتریت یا التهاب در مفصل شود.

علت شکستگی در مچ پا چیست؟

شکستگی مچ پا معمولاً در اثر آسیب چرخشی ایجاد می شود، جایی که مچ پا در حین راه رفتن یا دویدن، دچار پیچ خوردگی شود. شکستگی مچ پا همچنین ممکن است در اثر برخورد با نیروی زیاد، مانند سقوط یا برخورد با اتومبیل، ایجاد شود.

علت شکستگی استرس در مچ پا چیست؟

شکستگی ناشی از استرس مچ پا معمولاً مدتی پس از شروع یک فعالیت جدید مانند پیاده روی، دویدن یا ورزش های صحرایی رخ می دهد. گاهی نیز ممکن است در یک فرد فعال که به سرعت فعالیت خود را افزایش می دهد رخ دهد. به عنوان مثال در فردی که به میزان مشخصی دویدن در هفته عادت دارد ویکدفعه شروع به تمرین سخت تری میکند.

شکستگی های استرسی ممکن است در هر یک از سه استخوان مچ پا، به ویژه استخوان درشت نی یا نازک نی رخ دهد. آنها همچنین در استخوان ناویکولار، که جدا از مچ پا است، اما مستقیماً زیر تالوس قرار دارد، شایع هستند.

بیشتر بخوانید:

پارگی مینیسک زانو

کندرومالاسی کشکک

شکستگی ساکروم

انواع مختلف شکستگی درمچ پا چیست؟

از آنجایی که مفصل مچ پا از سه استخوان تشکیل شده است، انواع مختلفی از شکستگی مچ پا وجود دارد. پزشکان تصور می کنند که مچ پا دارای سه ضلع و یک “سقف” است و شکستگی می تواند در هر یک از این نواحی یا به صورت ترکیبی رخ دهد.

شایع ترین شکستگی های مچ پا شامل موارد زیر است:

1. شکستگی مالئول جانبی: این شایع ترین نوع شکستگی مچ پا است. این یک شکستگی از مالئول جانبی، برآمدگی دستگیره ای در قسمت خارجی مچ پا (در قسمت پایین نازک نی) است.
2. شکستگی دومالئولار: این دومین نوع رایج شامل شکستگی استخوان مالئول جانبی و مالیل داخلی است، برآمدگی قلابی در داخل مچ پا (در قسمت پایینی استخوان درشت نی).
3. شکستگی تریمالئولار: این نوع شامل شکستگی در سه سمت مچ پا است: مالئول داخلی، مالئول جانبی و دیستال (بخش پایینی) مالئول خلفی ساق پا.
4. شکستگی پیلون (که به آن شکستگی پلافوند نیز گفته می شود): این شکستگی از طریق «سقف» تحمل کننده وزن مچ پا (بخش مرکزی استخوان ساق پا) است. این معمولاً یک آسیب تروماتیک با انرژی بالاتر ناشی از سقوط از ارتفاع است.

با افزایش تعداد خطوط شکستگی، خطر آسیب طولانی مدت مفصل نیز افزایش می یابد. شکستگی‌های مچ پا و شکستگی پیلون بیشترین آسیب غضروف را دارند و بنابراین خطر ابتلا به آرتریت در آینده را افزایش می‌دهند.

در هر یک از انواع فوق، شکستگی ممکن است به  صورت های زیر رخ دهد :

• شکستگی مچ پا بدون جابجایی – استخوان ها شکسته هستند اما همچنان در موقعیت و تراز صحیح هستند. شکستگی مچ پا با جابجایی – قسمت های شکسته استخوان جدا شده یا ناهماهنگ هستند. درمان بر اساس تراز شکستگی و ثبات مچ پا خواهد بود.

شکستگی Maisonneuve

به عنوان مثال، شکستگی Maisonneuve شامل از هم گسیختگی کامل رباط های اطراف مچ پا همراه با شکستگی فیبولا در سطح زانو است. در این نوع آسیب عکس‌برداری با اشعه ایکس مچ پا ممکن است شکستگی را نشان ندهد. زیرا شکستگی استخوان بالای مچ پا قرار دارد و آسیب‌های رباط را فقط می‌توان با سایر اشکال تصویربرداری مانند ام آر آی مشاهده کرد.

علائم شکستگی مچ پا

شایع ترین علائم شکستگی مچ پا درد و تورم است که ممکن است هر کدام فقط در خود ناحیه مچ پا وجود داشته باشد یا به قسمت هایی از پا یا به سمت زانو گسترش یابد. اگر مصدوم بخواهد روی مچ پا فشار بیاورد، معمولاً درد شدیدی را احساس خواهد کرد.

شکستگی مچ پا چگونه تشخیص داده می شود؟

معمولاً برای تعیین اینکه آیا شکستگی استخوان وجود دارد یا خیر؟ نیاز به اشعه ایکس است، زیرا پیچ خوردگی و شکستگی درمچ پا علائم مشابهی دارد. سایر تصویربرداری های رادیولوژی مانند سی تی اسکن یا MRI ممکن است برای تعیین دامنه آسیب مورد نیاز باشد.

اگر تصویربرداری نشان داد که فردی دچار شکستگی در مچ پا شده است، باید در اسرع وقت با جراح ارتوپد مشورت کند. چندین نوع مختلف شکستگی مچ پا وجود دارد و همه آنها به جراحی نیاز ندارند. اما زمانی که نیاز به جراحی باشد، مهم است که جراح مناسبی را پیدا کنید.

یک عمل جراحی نامناسب یا ضعیف می‌تواند باعث شود بیمار به جراحی‌های اصلاحی اضافی نیاز داشته باشد. یا حتی سال‌ها بعد دچار بی‌ثباتی مچ پا یا آرتریت شود و نیازمند به عمل تعویض مچ پا شود.بنابراین درمان زودهنگام وصحیح کلید حفظ مفصل مچ پا در طولانی مدت است.

درمان شکستگی مچ پا

بر اساس تراز استخوان ها و ثبات مفصل مچ پا درمان انجام می شود. هدف این است که استخوان‌ها تا حد امکان بهبود پیدا کنند تا از هر گونه ناپایداری یا ناهماهنگی استخوان جلوگیری شود. ناهماهنگی کمتر از دو میلی متر در مفصل مچ پا می تواند منجر به آرتریت شود.

رفع شکستگی بسیار ساده تر از درمان آرتریت در آینده است. برخی از شکستگی‌های خفیف مچ پا (پایدار و بدون جابجایی) را می‌توان به‌صورت غیرجراحی و با استفاده از آتل یا گچ‌گیری درمان کرد.

برای شکستگی‌های جدی‌تر که در آن‌ها استخوان‌ها یا قطعات استخوانی ناهماهنگ هستند، نیاز به مداخله جراحی است. جراحی مچ پا برای جلوگیری از بهبودی نامناسب (سوء جوش) که مانع حرکت صحیح مچ پا می‌شود ضروری است. جوش خوردن نامناسب پا احتمالاً منجر به عوارض دیگر می‌شود.

شکستگی مچ پا چقدرطول می کشد؟

حدود شش هفته طول می کشد تا استخوان ها بهبود یابند. رباط ها یا سایر بافت های نرم ممکن است به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز داشته باشند. پس از جراحی، معمولاً 4 تا 6 هفته استخوان تحمل وزن را ندارد.برای چند هفته اول، مچ  پای بیمار در یک آتل قرار می گیرد و پس از10 الی14  روز، بخیه ها برداشته می شوند. بعد ازآن  به بیماراجازه می دهد تا شروع به حرکت مچ پا و دوش گرفتن کند. در ویزیت شش هفته ای، اشعه ایکس گرفته می شود. با فرض اینکه استخوان به خوبی بهبود یافته است، بیماران می توانند فیزیوتراپی را شروع کنند.