سیمان ارتوپدی چیست و چه کاربردی دارد؟

سیمان استخوانی یا سیمان ارتوپدی ترکیبی شیمیایی است که برای اتصال استخوان ها یا متصل کردن مفاصل به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیبات در بسیاری از عمل های جراحی ارتوپدی مورداستفاده قرار می‌گیرد و در اتصال مفصل و استخوان جدید به ناحیه مربوطه کاربرد بسیاری دارد. در ادامه به توضیحات کامل در رابطه با سیمان استخوانی و ماده ساخته شده آن می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

سیمان ارتوپدی یا استخوانی چیست؟

سیمان استخوانی اغلب از جنس اکریلیک بوده و برای نگه داشتن ایمپلنت ها در جراحی تعویض مفصل  کاربرد دارد. سیمان اکریلیک در گذشته فقط برای مصارف دندانپزشکی استفاده می‌شد اما اولین بار در سال 1960 در جراحی تعویض مفصل در کشور انگلستان استفاده شد. سیمان ایتخوانی در واقع ماده محرکی است که polymwthyl-methacrylate نامیده می‌شود. این پلی مر از تکرار مولکول های کوچک و یکسان مونومر تشکیل شده است.

انواع سیمان های استخوانی

به طور کلی 4 نوع سیمان استخوانی وجود دارد:

• سیمان با پایه پلی پروپیلفومریت
• سیمان های اکریلیکی
• سیمان با پایه گلاس ینومر
• سیمان با پایه فسفات کلسیم

نحوه استفاده از سیمان ارتوپدی در جراحی

در اتاق جراحی، سیمان استخوان از ترکیب پودر و مایع با پودر ساخته می‌شود. این دو ماده در کاسه ریخته شده و ترکیب می‌شوند تا سیمان ارتوپدی ساخته شود. این مخلوط به مدت 1 الی 4 دقیقه مخلوط شده و با استفاده از دستگاه مکنده حباب های درون سیمان را که موجب سخت شدن آن می‌شود، جداسازی می‌کنند. این مخلوط با گذشت زمان سخت تر شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از قرار گیری سیمان در ناحیه مربوطه، بهترین جراح و متخصص ارتوپد ، ایمپلنت مورد نظر را جای گذاری کرده و در جای خود ثابت نگه می‌دارند تا سیمان ارتوپدی سفت گردد.

عوارض سیمان ارتوپدی

مزایای سیمان ارتوپدی

سیمان استخوان با سهولت استفاده در عمل بالینی و به ویژه به دلیل میزان بقای طولانی مدت آن با پروتزهای سیمانی شده، به عنوان یک ماده لنگر قابل اعتماد در نظر گرفته می شود.

سایر موارد کاربردی سیمان استخوان

سیمان ارتوپدی در سایر جراحی ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در برخی از جراحی شکستگی ها جهت دفکت های استخوانی به کار می‌رود. گاهی در برخی از شکستگی های ستون فقرات که در اثر فشار به وجود آمده است نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جراحی شکستگی ستون فقرات، سیمان ارتوپد مستقیما به درون مهره ها تزریق می‌شود تا بتواند ارتفاع مهره را حفظ کند.

آیا سیمان استخوان در صورت شکستگی در اشعه ایکس نشان داده می شود؟

در معاینات رادیوگرافی بیماران با پروتز لگن یا سایر پروتز های شل شده ممکن است یک خط رادیولوسنت در قسمت عمده سیمان مشخص شود که نشان دهنده شکستگی سیمان است.

چه مقدار آنتی بیوتیک در سیمان استخوان وجود دارد؟

در موقعیت های پیشگیرانه، سیمان های استخوانی را می توان با دوزهای پایین آنتی بیوتیک ( بین 0.5 تا 2 گرم آنتی بیوتیک و 40 گرم PMMA ) بارگیری کرد تا از PJI با تأثیر محدود بر خواص مکانیکی سیمان جلوگیری شود.

ماندگاری سیمان استخوان چقدر است؟

این تکنیک چندین سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و تحقیقات نشان داده است که بر طبق آمار ها جراحی هایی با استفاده از ایمپلت های حاوی سیمان ارتوپد حدود ده الی بیست سال ماندگارتر از سایر روش ها می‌باشد.

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه