وجود بیماری سرطان در هر فردی بسیار ناراحت کننده و غم انگیز می باشد. اما وجود این بیماری در کودکان قطعا ناراحت کننده تر است. هر انسانی دوست دارد در دوران کودکی که شروع زندگی و شادی و نشاط است، فعالیت داشته باشد و تنها دغدغه ای او رفتن به مدرسه و یا بازی با همسن و سالانش باشد. متاسفانه وجود بیماری هایی چون سرطان این نعمت بزرگ را از کودکان می گیرد. به همین علت تشخیص زودهنگام بیماری و درمان موثر آن می تواند تا حد بسیار زیادی برای این کودکان کمک کننده و امید بخش باشد. یکی از انواع سرطان ها که اخیرا گسترش زیادی در بین کودکان داشته است وجود تومور و یا همان سلول های سرطانی در ناحیه استخوان کودکان می باشد. برای آشنایی بیشتر با این بیماری موارد زیر را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
سرطان استخوان در اطفال
وجود بیماری سرطان در کودکان جزء بیماری های نادر به حساب می آید. با این وجود شاید برای شما جالب و تاسف برانگیز باشد که بدانید، دومین عامل مرگ و میر در کودکان سرطان است. طبق مطالعات صورت گرفته اخیر هنوز علل قطعی در بروز این بیماری در کودکان مشخص نشده است. با این وجود پژوهشگران عواملی چون وارثت و سبک زندگی و غذایی غلط را مهم ترین عامل ایجاد سرطان در کودکان می دانند. به طور کلی سرطان استخوان در کودکان ممکن است به دو صورت بروز کند که شامل موارد زیر است:
استئوسارکوم
این نوع از سرطان نادرتر از نوع دیگر است و در این نوع منشاء سلول های نئوپلاسم و یا سرطانی از خود استخوان می باشد. این بیماری معمولا در دهه های دوم و سوم زندگی اتفاق می افتد و در بین مردان شایع تر از خانم ها می باشد. عکس های رادیوگرافی از محل رشد سلول های سرطانی نشان می دهد که این نوع سرطان سبب تخریب گسترده در بافت استخوان و کلسیفیکاسیون آن می شود. این نوع سرطان معمولا به صورت توده های دردناک استخوانی ظاهر می شود.
سارکوم یوئینگ
نوع شایع و بدخیم می باشد که به صورت توده های آبی رنگ در استخوان ها و یا بافت های نرم اطراف استخوان مشاهده می شود. این نوع در اثر متاستاز سلول های سرطانی اتفاق می افتد و به همین دلیل بسیار بدخیم تر و تهاجمی تر از نوع قبل می باشد. معمولا این نوع در استخوان های لگن، بازو و ران دیده می شود. در سنین نوجوانی و جوانی بیشتر افراد را درگیر می کند و بروز آن در مردان اندکی شایع تر از خانم ها می باشد. وجود علائمی چون خستگی، بیحالی و درد از موارد شایع دیده شده در این بیماری است.
در این نوع از سرطان اغلب جهت درمان متخصصین ارتوپد به جراحی سارکوم یا توده بافت نرم استخوان می پردازند. لازم به ذکر است که این جراحی به دلیل حساسیت بالا باید توسط بهترین متخصص ارتوپد و بهترین جراح سارکوم صورت بگیرد تا هیچگونه عوارض و خطری را برای فرد به همراه نداشته باشد.
علائم وجود این بیماری در کودکان
سرطان استخوان در کودکان اغلب با برخی علائم همراه است که در صورت مشاهده این علائم می بایست سریعا جهت تشخیص و درمان آن به یک متخصص ارتوپد مراجعه نماید؛ زیرا که عدم درمان و تشخیص به موقعهسرطان استخوان ممکن است که منجر به پیشرفت بیماری شود و خطراتی را برای فرد به همراه داشته باشد.
برخی از علائم سرطان استخوان در کودکان عبارتند از:
- دردهای شدید در ناحیه استخوان های بدن و به ویژه در محل وجود توده های توموری
- وجود تب های شدید و پیوسته در کودکان که زمینه عفونی هم نداشته باشد.
- کاهش وزن شدید و یکباره در کودکان که علت متابولیکی خاصی هم نداشته باشد.
- ایجاد تورم و درد زیاد در محل توده که علت دیگری برای آن وجود نداشته باشد.
- عدم تعادل در راه رفتن که در برخی موارد شدیدتر همراه با درد شدید و ناپایداری استخوان ها می باشد.
روش های تشخیصی سرطان استخوان
با پیشرفت علم پزشکی در زمینه تشخیص بیماری ها به خصوص بیماری های سرطانی تشخیص سرطان استخوان با روش های گوناگونی انجام می گردد که بسته به شرایط بیمار و نوع علائم پزشک متخصص برای تشخیص سرطان استخوان از روش های زیر استفاده می نماید.
برخی از روش های تشخیص سرطان استخوان عبارتند از:
آزمایش خون
افراد مبتلا به این بیماری معمولا سطح بالایی از آنزیم های آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز در خون دارند. به دلیل پروسه ای استخوان سازی در کودکان معمولا آنزیم های آلکالین فسفاتاز در خون آن ها بالا است. برای همین منظور هر سطح بالایی از آنزیم ها نشانه ای وجود تومور نیست.
استفاده از اشعه ایکس
یکی از راه های موثر در تشخیص سرطان استفاده از روش های تصویربرداری می باشد.با استفاده از این روش می توان مکان های تخریب شده ناشی از سرطان و همچنین استخوان های جدیدی که به دلیل وجود سرطان در حال رشد هستند را به راحتی تشخیص داد.
استفاده از روش اسکن
اسکن معمولا برای تعیین مرحله سارکوم استخوان مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش از ردیاب های رادیواکتیو برای دیدن سطوح داخلی استخوان استفاده می کنند. ردیاب ها به روش تزریقی وارد جریان خون شده و در قسمت هایی که تومور وجود دارد تجمع پیدا می کنند.
نمونه برداری
در روش نمونه برداری که اصطلاحا به آن بیوپسی نیز گفته می شود، از قسمت هایی از استخوان که محل رشد تومور است نمونه برداری می شود و پس از رنگ آمیزی برای تشخیص شدت بیماری مورد بررسی میکروسکوپی قرار می گیرد.
استفاده از تصویر برداری مغناطیسی
در این روش از اشعه ایکس استفاده نمی شود. به جای آن از امواج الکترومغناطیس استفاده می شود، در نتیجه تصاویر بدست آمده بسیار دقیق و سه بعدی هستند. با استفاده از این روش نوع دقیق سرطان تعیین می شود.
درمان سرطان استخوان در کودکان
درمان های رایج برای سرطان استخوان در کودکان وجود که شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی است. برای شروع اقدامات درمانی برای این بیماری ابتدا باید بیمار به پزشک ارتوپد مراجعه کرده و سپس مورد ارزیابی قرار بگیرد. معمولا بر اساس شدت بیماری پزشک تصمیم می گیرد که بیمار را جراحی کند و یا روش های درمانی دیگر را به کار ببرد. با توجه به اینکه نوع شایع این بیماری در افراد از نوع سارکوم یوئینگ می باشد، معمولا پزشک در همان ابتدا بیمار را جراحی کرده و سپس از درمان های پرتو درمانی و یا شیمی درمانی استفاده می کند.
خلاصه نکات
همان طور که گفته شد یکی از بیماری های رایج در بین کودکان سرطان استخوان می باشد. این بیماری معمولا بین مردان شایع تر از خانم ها است. این بیماری ممکن است در کودکان به دو صورت ظاهر شود که نوع کم تر رایج آن معمولا منشاء استخوانی داشته و درمان پذیرتر می باشد. نوع دیگر منشاء از بافت دیگر داشته و به دلیل قابلیت بالای متاستاز در سلول های آن میزان درمان پذیری آن کم تر می باشد. تشخیص زود هنگام این بیماری کمک بسیار زیاد به نتیجه بخش بودن درمان می کند. برای همین منظور روش های تشخیصی متعددی برای این بیماری وجود دارد که شامل: نمونه برداری و اشعه الکترومغناطیس می باشد و نحوه درمان این بیماری بسته به شرایط فرد و نوع سرطان استخوان با روش های گوناگون طبق تشخیص پزشک صورت می گیرد.
منابع
https://www.chop.edu/conditions-diseases/osteosarcoma
https://kidshealth.org/en/parents/cancer-osteosarcoma.html?WT.ac
https://www.cancer.org/cancer/bone-cancer.html
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
0 دیدگاه