تعویض مفصل ران که به آن آرتروپلاستی لگن نیز گفته می شود، یک روش جراحی برای رفع درد لگن است. در این جراحی قسمت هایی از مفصل ران با ایمپلنت مصنوعی جایگزین می شود.
مفصل ران از یک توپ در بالای استخوان ران، و یک حفره در لگن، که به عنوان استخوان لگن شناخته می شود، تشکیل شده است. جراحی تعویض مفصل ران شامل تعویض یک یا هر دو قسمت است. هدف از این روش این است که به شما امکان می دهد فعالیت های روزانه و ورزش را با درد کمتر از سر بگیرید.
جراحی تعویض مفصل ران برای چه کسانی مناسب است؟
در صورت وجود درد، التهاب و آسیب قابل توجه به مفصل ران به دلیل شرایطی مانند:
- استئوآرتریت
- روماتیسم مفصلی
- استئونکروز (نکروز عروقی)
- آسیب هایی مانند شکستگی لگن
- تومور در مفصل ران
آیا به تعویض مفصل ران نیاز دارم؟
هنگامی که کیفیت زندگی شما به دلیل درد لگن کاهش می یابد، ممکن است زمان تعویض مفصل ران فرا رسیده باشد. علائم کاهش کیفیت زندگی عبارتند از:
- ناتوانی در داشتن خوابی آرام به دلیل درد
- مشکل در انجام کارهای ساده مانند پوشیدن لباس یا بالا رفتن از پله ها
- ناتوانی در مشارکت کامل در فعالیت هایی که از آن لذت می برید
در ابتدا، پزشک ممکن است درمان های دیگری مانند دارو را برای درد یا التهاب و کمک به راه رفتن، تزریق مفاصل و فیزیوتراپی را توصیه کند. اگر این اقدامات درد و سفتی را تسکین ندهد، جراحی تعویض مفصل ران ممکن است برای بازگرداندن عملکرد و بهبود کیفیت زندگی ضروری باشد.
انواع جراحی تعویض مفصل ران
چندین عامل به تعیین نوع تعویض مفصل ران کمک می کند. پزشک هر یک از موارد زیر را هنگام برنامه ریزی مراقبت از شما در نظر می گیرد.
تعویض کامل و جزئی هیپ:
بر اساس اینکه کدام قسمت ها نیاز به تعویض دارند جراح تعویض کامل و جزئی هیپ را انجام می دهد. در طی تعویض کامل مفصل ران (آرتروپلاستی کامل هیپ)، هم توپ و هم سوکت تعویض می شوند. تعویض جزئی لگن فقط توپ را جایگزین می کند (سر استخوان ران).
تعویض لگن قدامی، خلفی و جانبی:
شاید بپرسید که جراح چگونه به مفصل ران دسترسی خواهد داشت؟ جراح ارتوپد می تواند از زوایای مختلف به مفصل ران دسترسی داشته باشد. سه راه متداول برای دسترسی به مفصل ران عبارتند از:
- از جلو (رویکرد قدامی تا تعویض مفصل ران)
- از پهلو (رویکرد جانبی برای تعویض مفصل ران)
- از پشت (رویکرد خلفی تا تعویض مفصل ران)
جایگزینی سنتی و کم تهاجمی هیپ:
تعویض لگن با حداقل تهاجم با هدف به حداقل رساندن تأثیر جراحی بر روی بافت های سالم مانند ماهیچه ها و عروق خونی است. در حالی که جایگزینی قدامی لگن به عنوان یک رویکرد کم تهاجمی به بازار عرضه شده است، امروزه جراحان ارتوپد از تکنیک های کم تهاجمی با تمام روش های جراحی برای دسترسی به مفصل ران استفاده می کنند.
زمانی که جراحی کم تهاجمی باشد، جراح از طریق یک یا دو برش کوچک با کنار زدن عضلات به مفصل ران دسترسی پیدا می کند. این روش ممکن است مزایایی داشته باشد، مانند:
- خطر کمتر آسیب عضلانی
- درد کمتر
- بهبودی سریعتر و راحت تر
- لنگیدن کمتر
- بستری کوتاه تر در بیمارستان
- احتمال دررفتگی لگن کمتر است
تعویض لگن با حداقل تهاجم برای همه بیماران مناسب نیست. سن، وزن، سطح تناسب اندام و عوامل دیگر به جراح کمک می کند تا تصمیم بگیرد که آیا شما کاندیدای خوبی هستید یا خیر.
تعویض سنتی لگن
جایگزینی سنتی مفصل ران شامل یک برش منفرد و بزرگ است که به جراح کمک می کند تا به لگن دسترسی پیدا کند، معمولاً از طریق پهلو (رویکرد جانبی) یا از پشت (رویکرد خلفی).
بهبودی پس از تعویض سنتی مفصل ران می‌تواند زمان بر باشد، زیرا جراح برای رسیدن به مفصل باید برخی از ماهیچه‌ها و تاندون‌ها را برش داده یا جدا کند. (زمانی که ایمپلنت های ران در جای خود قرار می گیرند، ماهیچه ها و تاندون ها ترمیم می شوند).
قطعات ایمپلنت تعویض مفصل ران (پروتز هیپ)
ایمپلنت تعویض مفصل ران که پروتز هیپ نیز نامیده می شود دارای دو قسمت است:
- یک توپ سرامیکی متصل به یک ساقه فلزی که برای ثبات در استخوان ران (فمور) قرار می گیرد.
- یک فنجان فلزی (معمولاً از تیتانیوم) با یک لایه پلاستیکی داخلی، که به قسمت سوکت مفصل ران (استابولوم) متصل می‌شود تا به مفصل مصنوعی اجازه چرخش نرم را بدهد.
در گذشته، توپ از فلز نیز ساخته می شد، اما استاندارد فعلی سرامیک است.
انواع اتصالات ایمپلنت سوکت
- پروتز بدون سیمان با سطح متخلخلی متصل می شود که به استخوان اجازه می دهد در طول زمان رشد کند و آن را در جای خود نگه دارد.
- پروتز سیمانی با سیمان استخوانی متصل می شود.
هر دو روش بدون سیمان وبا سیمان می توانند به خوبی برای ایمن سازی ایمپلنت کار کنند. همانطور که تکنیک های تعویض مفصل ران در طول سال ها تکامل یافته است، سیمان مورد استفاده بهبود یافته است، و همچنین روش هایی برای تشویق رشد مجدد طبیعی استخوان بهبود یافته است.
برای برخی از تعویض‌های مفصل ران، جراح روش‌ها را ترکیب می‌کند. او ممکن است ترجیح دهد از سیمان روی ساقه فمور استفاده کند در حالی که از یک اتصال بدون سیمان روی قطعه سوکت که در استخوان لگن قرار می گیرد استفاده می کند.
تعویض همزمان مفصل هر دو لگن
هر دو ران چپ و راست را می توان در طی یک عمل جراحی تعویض کرد. به تعویض مفصل ران دو طرفه، تعویض مفصل ران نیز گفته می شود. اگر با هر دو لگن مشکل دارید و از سلامت خوبی برخوردار هستید، می‌توانید جراحی طولانی‌تر و بهبودی چالش‌برانگیزتری را تحمل کنید.
جراحی تعویض مفصل ران چگونه انجام می شود؟
تعویض مفصل ران در بیمارستان یا مرکز جراحی انجام می شود. آن‌ها اغلب به عنوان روش‌های سرپایی در نظر گرفته می‌شوند، حتی اگر ممکن است لازم باشد یک یا دو شب برای مشاهده یا رفع عوارض بمانید.
یک جراحی معمولی و بدون عارضه تعویض کامل مفصل ران دارای مراحل زیر است.
- پس از ورود به اتاق عمل، یک خط داخل وریدی (IV) در دست یا بازوی خود دریافت خواهید کرد. همچنین ممکن است یک کاتتر ادراری وارد شود.
- بسته به توصیه متخصص بیهوشی و جراح ارتوپد، بیهوشی عمومی (کل بدن) یا زیر کمر (اپیدورال) دریافت خواهید کرد.
- جراح شما را در موقعیت مناسب برای دسترسی به مفصل ران و ایجاد برش قرار می دهد. محل برش بستگی به این دارد که جراح از چه روشی (جلو، پشت یا پهلو) استفاده می کند.
- جراح سر استخوان ران (قسمت توپی مفصل) را برمی دارد و در بالای استخوان ران سوراخ ایجاد می کند. سپس ساقه پروتز توپ را با سیمان یا بدون آن وارد می کند. سپس سر جایگزین سرامیکی به بالای ایمپلنت فمور متصل می شود.
- سپس جراح غضروف آسیب دیده را از استابولوم (قسمت سوکت مفصل) خارج می کند و فنجان جدید را می چسباند.
- جراح شما پای شما را خم می کند و حرکت می دهد تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کند.
- لایه های بافت با بخیه هایی که حل می شوند بسته می شوند. خارجی ترین لایه پوست با چسب جراحی بسته می شود. بعد از جراحی نیازی به برداشتن بخیه نیست.
- شما را برای چند ساعت به اتاق ریکاوری می برند و سپس به اتاق بیمارستان منتقل می کنید. جراح به شما اطلاع می دهد که چه زمانی می توانید به خانه بروید، که بسته به شرایط شما ممکن است همان روز باشد.
جراحی تعویض مفصل ران چقدر طول می کشد؟
به طور متوسط، جراحی های تعویض مفصل ران حدود دو ساعت طول می کشد. تعویض جزئی لگن ممکن است به زمان کمتری نیاز داشته باشد و تعویض مفصل ران ممکن است بیشتر طول بکشد. عوارض حین جراحی نیز ممکن است زمان جراحی را افزایش دهد.
ممکن است بلافاصله پس از عمل و در طول نقاهت به تصویربرداری مانند اشعه ایکس نیاز داشته باشید تا تأیید شود که جراحی شما موفقیت آمیز بوده و لگن جدید شما به خوبی بهبود می یابد.
مراقبت های بعد از تعویض مفصل ران
ریکاوری تعویض مفصل ران بلافاصله شروع می شود. پس از جراحی هر چه زودتر از جای خود بلند شوید و حرکت کنید. بیماران به محض اینکه نشان دهند که می توانند راه بروند، از پله ها بالا بروند و سوارماشین شوند، می توانند به خانه بروند.
برخی از بیماران ممکن است زمانی را در بستری بگذرانند تا برای زندگی مستقل در خانه آماده شوند. چه بعد از جراحی به خانه بروید و چه به یک واحد توانبخشی، برای چند هفته به فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت تا زمانی که قدرت عضلانی و دامنه حرکتی خوب را به دست آورید.
جراح، فیزیوتراپ یا کاردرمانگر می تواند به شما در مورد اینکه چه زمانی با کمک یا بدون کمک آماده راه رفتن هستید و چگونه درد خود را مدیریت کنید، به شما توصیه کند.
در حین بهبودی، مطمئن شوید که:
- ناحیه جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. پزشک دستورالعمل های خاصی برای حمام کردن به شما می دهد.
- تمام داروها را طبق دستور مصرف کنید.
- جلسات فیزیوتراپی و تمرینات خانگی را کامل کنید.
- رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید مگر اینکه دستور دیگری داده شده باشد.
- پا را بالا بیاورید و از یخ برای کنترل تورم استفاده کنید.
- تا زمانی که پزشکتان بگوید بی خطر است رانندگی نکنید.
ممکن است مقداری مایع از برش شما خارج شود. این در چند روز اول پس از جراحی طبیعی است. در صورت افزایش قرمزی، تورم یا تخلیه ناشی از برش، تب بالا، لرز یا درد شدید فوراً به مطب جراح خود اطلاع دهید. همچنین در صورت عدم بهبود درد با مطب تماس بگیرید.
عوارض وخطرات جراحی تعویض مفصل ران چیست؟
دراکثر بیماران تعویض مفصل ران به خوبی نتیجه می دهد. مانند هر عمل جراحی دیگری، در حین و بعد از تعویض مفصل ران خطراتی وجود دارد:
- خون ریزی
- عفونت
- لخته شدن خون در پاها یا ریه ها
- اختلاف طول پا
- آسیب به اعصاب مجاور
- شکستگی
- ادامه درد یا سفتی
- نابجایی
- شل شدن یا فرسودگی پروتز
- درد مفاصل تسکین ناپذیر
- جراحی مجدد تعویض مفصل ران
در موارد بسیار نادر جراحی استخوان، به ویژه روش‌هایی که از سیمان استفاده می‌کنند، اگر چربی از مغز استخوان وارد جریان خون شود، آمبولی (انسداد) رخ می‌دهد. آمبولی چربی می تواند خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد.
بسته به شرایط پزشکی شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از انجام عمل حتماً در مورد هر گونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنید و بپرسید کدام خطر برای شما بالاتر است.
پس از جراحی، در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب
- قرمزی، تورم، یا خونریزی یا سایر تخلیه‌های محل برش که پس از چند روز متوقف نمی‌شود.
- افزایش درد در اطراف محل برش
- درد در ساق پا که به برش مربوط نمی شود
- تورم افزایش یافته ساق پا
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
جراحی مجدد تعویض مفصل ران
ایمپلنت هیپ شما ممکن است به مرور زمان فرسوده یا شل شود. همچنین در صورت آسیب دیدگی یا دررفتگی ممکن است آسیب ببیند. ممکن است برای تعویض قسمت های آسیب دیده پروتز نیاز به جراحی تجدید نظر داشته باشید. بیشتر پروتزهای هیپ 20 سال یا بیشتر عمر می کنند. ممکن است بتوانید عمر ایمپلنت خود را با انجام ورزش های کم ضربه منظم، اجتناب از ورزش های ضربه ای شدید (مانند دویدن) و انجام اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از افتادن افزایش دهید.
خطر نادر تعویض مفصل ران، عفونت است، که اگر باکتری های در گردش خون در قطعات پروتز گیر کنند، می تواند اتفاق بیفتد. عفونت ممکن است نیاز به یک جراحی تجدید نظر برای برداشتن بافت های عفونی و یک دوره آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری ها داشته باشد. هنگامی که عفونت از بین رفت، می توان یک پروتز جدید را دوباره وارد کرد.
اگر تعویض جزئی مفصل ران (فقط قسمت توپی مفصل) داشتید، ممکن است برای تعویض سوکت نیز نیاز به جراحی مجدد داشته باشید.
خلاصه کلام
تعویض مفصل ران می تواند درد و سفتی مفصل ران را برای افراد مبتلا به بیماری آرتریت، نکروز آواسکولار یا سایر اشکال آسیب مفصل ران برطرف کند.
در طی جراحی تعویض مفصل ران، جراح ارتوپد هر دو انتهای مفصل ران آسیب دیده یا یک انتهای مفصل ران آسیب دیده را با قطعات مصنوعی جایگزین می کند.
روش های مختلفی برای جراحی تعویض مفصل ران وجود دارد، از جمله گزینه های کم تهاجمی که ممکن است برای برخی از بیماران مناسب باشد.
ریکاوری و توانبخشی به شما کمک می کند تا تحرک را بازیابی کنید و با درد کمتر به فعالیت ها بازگردید.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
0 دیدگاه