جراحی پارگی تاندون شانه؛ عوارض و مزایا

پارگی تاندون شانه یکی از شایع ترین آسیب دیدگی هایی می باشد که حین ورزش و یا شغل های خاص اتفاق می‌افتد. عضلات شانه و استخوان شانه در حفره ای به نام روتاتور کاف قرار دارد. در حقیقت به عضلات ترس مینور، ترس ماژور و سوپرا اسپیناتوس به همراه استخوان کتف موسوم به اسکاپولا و استخوان ترقوه و سر استخوان بازو منطقه روتاتور کاف گفته می شود. در این محل عضلات تاندون ها و استخوان ها به سختی به هم متصل شده اند. در ادامه با جراحی پارگی تاندون شانه شما را آشنا ساخته و از روند جراحی مطلع می‌سازیم.

زندگی در دنیای امروز مشکلات گوناگونی را بر سر راه انسان ها قرار می دهد. بخش عمده از این مشکلات مربوط به کار و فعالیت افراد می باشد. بر کسی پوشیده نیست که امروزه شغل، حرفه و سرگرمی های افراد بر سلامت آنها تاثیرگذار می باشد. یکی از مهم ترین این اثرات بر عضلات و استخوان های افراد است. عضلات و استخوان ها از طریق طنابی به نام تاندون به هم وصل شده اند. تاندون ها از پروتئین سخت تشکیل شده اند و بدین ترتیب استقامت زیادی را دارا می باشند اما گاهی فرد دچار پارگی تاندون شانه می‌شود که مشکلات زیادی به همراه دارد. این استقامت بالای شانه ها با کاری که انجام می‌دهند متناسب است. یکی از مهم ترین تاندون های بدن تاندون شانه می باشد که چندین عضله را به استخوان های شانه وصل می کند.

انواع پارگی های تاندون شانه

به طور کلی پارگی تاندون شانه به دو دسته تقسیم می شود. دسته اول پارگی حاد تاندون شانه می باشد که همانطور که گفته شد به دلیل تغییر ناگهانی وضعیت همراه با فشار ایجاد می شود. به طور مثال وقتی یک وزنه بردار با فشار زیاد وزنه ای را به صورت ناگهانی از روی زمین بلند می کند می تواند باعث پارگی تاندون شانه خود شود. پارگی نوع دوم پارگی مزمن می باشد. در این مورد افرادی که از روی زمین چیزهای متفاوتی را بلند می کنند و یا مانند تنیس ‌بازان یا قایقران ها مکرراً در طی زمان به تاندون شانه خود فشار وارد می کنند می توانند در معرض خطر پارگی تاندون قرار گیرند.

عوامل موثر بر پارگی تاندون شانه

عوامل متعددی می تواند در پارگی تاندون شانه تأثیرگذار باشد. عامل اول سن می باشد. افزایش سن خود یکی از فاکتورهایی است که می تواند باعث پارگی تاندون بشود. بسیاری از افراد حتی در صورت نداشتن تجربه های مشابه ورزشی و یا شغل خطرساز با این مشکل روبرو می شوند. باید در نظر داشت افزایش سن بافت پروتئینی بدن را کاهش داده و همچنین باعث فرسودگی تاندون ها می شود. بنابراین یک فرد مسن به صورت خود به خودی در معرض خطر پارگی تاندون قرار دارد و برای برخی از این افراد جراحی تعویض مفصل شانه انجام می‌دهند.

عامل دوم ویژگی های نامبرده شده قبلی مانند ریسک فاکتورهای شغلی و ورزشی است. عامل سوم بیماری خانوادگی تحت عنوان خار شانه است که پیش از این توضیح داده شد. عامل چهارم استفاده طولانی از داروهای حاوی استروئید می باشد. این داروها تحت عنوان کورتون شناخته می شوند. اگر به صورت سیستمیک یعنی به صورت خوراکی و یا تزریقی مصرف شوند می‌ توانند باعث فرسودگی بافت پروتئینی بدن شوند. گرچه لازم به ذکر است که در التهاب تاندون شانه موسوم به تاندونیت شانه گاهی نیاز است که در مفصل فرد کورتون تزریق بشود.

دلیل پنجم سوء تغذیه می باشد. افرادی که به خوبی پروتئین دریافت نمی کنند و رژیم های غذایی ناسالم دارند و یا به دلیل فقر درگیر سوء تغذیه می باشند در گذر زمان بافت پروتئینی بدن را از دست داده و با مشکلاتی از قبیل پارگی تاندون مواجه خواهند شد.

چه افرادی در خطر پارگی تاندون شانه قرار دارند؟

به طور کلی همه انسان ها ممکن است روزی با این مشکل دست و پنجه نرم کنند. چندین عامل می تواند احتمال پارگی تاندون شانه را بالا ببرد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. اما این نکته را یادآوری می‌کنیم افرادی که به این عارضه دردناک دچار شده اند، باید حتما به بهترین متخصص و جراح ارتوپد مراجعه نمایند.

لازم به ذکر است که روتاتور کاف اعمال بسیار مهمی را در زندگی افراد بر عهده دارد. تقریباً هیچ کاری نیست که با دست انجام شود و عضلات و تاندون شانه در آن دخیل نباشد. حال اگر این دخیل شدن به صورت غیر استاندارد باشد می تواند آسیب جدی به ناحیه وارد کند. در حقیقت استاندارد بودن اعمال بر اساس استاندارد بودن وزن، فشار و نحوه برداشتن اجسام تعیین می شود. بنابراین لازم است همه افراد توجه بیشتری به خود و شانه خود داشته باشند تا از پارگی تاندون شانه خود جلوگیری کنند.

حال می خواهیم به بررسی افرادی بپردازیم که خطر بیشتری برای پارگی تاندون شانه دارند. دسته اول افرادی هستند که درگیر ورزش هایی همچون وزنه برداری و یا پرش می باشند. برداشتن سریع و ناگهانی یک وزنه سنگین و یا فرود آمدن با سرعت از ارتفاع بر روی دست می تواند باعث آسیب و پارگی تاندون شانه بشود. دسته دوم افراد، کسانی هستند که به سبب کار یا فعالیت و یا سرگرمی خود اعمالی را انجام می دهند که به مرور زمان باعث فرسودگی تاندون شانه می شود. افرادی که اعمال تکراری بر روی شانه انجام می دهند در معرض خطر پارگی می باشند. مثال برای این دسته از افراد ورزشکارانی هستند که ورزش هایی همچون تنیس، پرتاب دیسک، بیسبال و قایقرانی انجام می دهند. همچنین افرادی که به هر دلیل کارشان مانند نانواها به گونه ای است که فشار زیادی را بر روی شانه خود وارد می کنند نیز در خطر پارگی تاندون قرار دارند. اقلیتی از افراد نیز به دلیل مشکل ارثی و خانوادگی دارای چیزی به نام خار شانه می باشند. خار شانه یک برآمدگی استخوانی در ناحیه شانه می ‌باشد که به سبب ایجاد فشار بر روی عضلات و تاندون ها می تواند باعث پارگی تاندون شانه بشود. البته درصد کمی از افراد از این مشکل رنج می برند.

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه