مراقبت از زانو پس از عمل آرتروسکوپی، گامی کلیدی در مسیر بهبودی و بازگشت به فعالیتهای روزمره است. این عمل جراحی، با استفاده از تکنیکهای پیشرفته، به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو کمک میکند، اما موفقیت آن بهطور مستقیم به رعایت مراقبتهای بعد از عمل وابسته است. در این مقاله، به بررسی جزئیات و نکات کلیدی مراقبتهای پس از آرتروسکوپی زانو پرداخته و اهمیت آنها را در دستیابی به نتایج ایدهآل و زندگی بدون درد تشریح خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا به دنیای مراقبتهای پس از جراحی زانو نفوذ کنیم و راهکارهایی برای بهبودی سریعتر و مؤثرتر بیابیم.
نکات مراقبتی بعد از آرتروسکوپی زانو
همان طور که اشاره کردیم مراقبت های بعد از عمل باعث بهبود سریع و کاهش عوارض احتمالی بعد از عمل میشود. مراقبت هایی که پس از آرتروسکوپی زانو باید رعایت کنید عبارتند از:
قرار دادن یخ
بعد از جراحی برای کنترل درد و تورم حتما از یخ استفاده کنید. برای این کار در روز چند بار به مدت 20 تا 30 دقیقه روی زخم، یخ را قرار دهید. در روزهای اول که پانسمان وجود دارد، یخ باید روی پانسمان قرار گیرد. توجه داشته باشید هنگام استفاده از یخ به طور مستقیم آن را روی زخم قرار ندهید.
پانسمان زخم
بعد از آرتروسکوپی، زخم باید با گاز استریل یا بانداژ پوشیده شود. معمولا در بیشتر موارد پانسمان باید به مدت 24 ساعت در محل جراحی باقی بماند. در روزهای دوم پانسمان باید برداشته شود و زخم آن با باندهای چسبی پوشانده شود. به مدت 3 روز زخم را خشک نگه دارید و در صورت استحمام حتما پانسمان را خشک نگه دارید. برای کنترل تورم ناشی از جراحی حداقل 5 الی 7 روز از باند کشی استفاده کنید.
استفاده از دارو بعد آرتروسکوپی
در روز های اول پس از جراحی پزشکان برای کنترل درد و تورم داروهایی تجویز میکنند که برای بهبودی سریعتر مصرف آن ها الزامی است. به همین علت حتما در مصرف داروهای تجویز شده دقت لازم را داشته باشید و در زمان های تعیین شده آن ها را مصرف کنید. مراقبت های دیگری که باید رعایت کنید عبارتند از:
- برای سرویس بهداشتی از توالت فرنگی استفاده کنید.
- بعد از عمل بهتر است راه رفتن را با استفاده از ابزارهای کمکی مانند عصا و واکر شروع کنید.
- در چند هفته ی اول پس از عمل از خم شدن و قیچی کردن دو پا خودداری کنید.
- با مشورت پزشک هنگام راه رفتن تا پایان دوره نقاهت استفاده از زانوبند را فراموش نکنید.
- در هنگام استحمام از پانسمان های ضد آب استفاده کنید تا عفونت در زانو ایجاد نشود.
- پا را حتما برای کاهش ورم و درد زانو در سطح بالاتری از قلب قرار دهید.
- در دوره نقاهت از مصرف نوشیدنی ها الکلی و دخانیات خودداری کنید.
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی بعد از آرتروسکوپی
یکی از مهمترین مواردی که بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو باید انجام شود، انجام تمرینات فیزیوتراپی زانو است. این تمرینات منجر به تقویت عضلات اطراف زانو و افزایش دامنه حرکتی زانو میشود. تمریناتی که بیمار پس از جراحی باید انجام دهد توسط پزشک به او آموزش داده میشود. به این نکته توجه داشته باشید که انجام تمرینات ورزشی نباید در شما احساس درد به وجود آورد و فقط کشش در زانو باید احساس شود. دامنه ی حرکتی، بالا بردن پا و تمرینات مچ پا برای 7 روز اول بعد از عمل توصیه میشود و باید با مشورت پزشک در زمان مناسب آن ها را انجام دهید. حتما در انجام تمرینات ورزشی اعتدال را رعایت کنید. برای انجام ورزش ها از ایستادن زیاد روی پای خود خودداری کرده و از حتما از عصا به عنوان وسیله کمکی استفاده کنید.
تغذیه و رژیم غذایی مناسب بعد از آرتروسکوپی زانو
بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو برای کمک به جوش خوردن شکستگی و ترمیم زخم، غذاهای حاوی پروتئین و کلسیم کافی را در برنامه غذایی خود قرار دهید. در دوره نقاهت مصرف زیاد آب را فراموش نکنید، زیرا این کار باعث میشود تا مواد زائد و سمی ناشی از شکستگی یا عمل جراحی زودتر از بدن بیمار خارج شود. یبوست یکی از عارضه های معمول استفاده از داروهای ضد درد و جراحی میباشد. به همین علت،با افزایش فیبر در رژیم غذایی و مصرف آب از بروز یبوست را از بین ببرید.
استفاده از توالت ایرانی یا فرنگی بعد از آرتروسکوپی زانو
بعد از عمل آرتروسکوپی زانو، انتخاب نوع توالت (ایرانی یا فرنگی) میتواند تأثیر زیادی بر راحتی و روند بهبودی داشته باشد. اگر بیمار به توالت ایرانی عادت داشته باشد، ممکن است استفاده از آن در بعضی مواقع راحت تر باشد، اما نیاز به نشستن و بلند شدن از زمین ممکن است دشوار باشد. در نظر داشته باشید که به دلیل نیاز به خم شدن و فشار به زانو، استفاده از توالت ایرانی میتواند ریسک آسیب مجدد یا افزایش درد را به دنبال داشته باشد. بهطور کلی، توصیه میشود که بعد از عمل آرتروسکوپی زانو از توالت فرنگی استفاده شود تا فشار و آسیب به زانو کاهش یابد.
میتوانم بعد از عمل آرتروسکوپی زانو را خم کنم؟
خم کردن زانو به تدریج و با توجه به دستور پزشک ممکن است. در هفتههای اولیه، معمولاً باید از خم کردن زیاد زانو خودداری کنید.
چند رو بعد از آرتروسکوپی زانو سرکار برویم؟
اگر کار شما اداری و نشسته باشد، معمولاً میتوانید بعد از ۱ تا ۲ هفته به کار خود بازگردید. اگر کار شما شامل فعالیتهای فیزیکی سنگین یا ایستادن طولانیمدت باشد، ممکن است نیاز باشد تا ۴ تا ۶ هفته صبر کنید. اگر آرتروسکوپی برای درمان مشکلات جدیتری مانند ترمیم رباط انجام شده باشد، زمان بهبودی ممکن است طولانیتر باشد.
چند روز بعد آرتروسکوپی زانو میتوان رانندگی کرد؟
اگر زانو بهسرعت بهبود یابد و شما قادر به حرکت آزادانه و بدون درد باشید، بعد از 3 هفته رانندگی امکان پذیر است. شما باید قادر باشید بهطور کامل پدالهای گاز و ترمز را فشار دهید و همچنین واکنشهای سریعی داشته باشید. پزشک شما میتواند با ارزیابی وضعیت شما، زمان مناسب برای رانندگی را تعیین کند.
نکات مراقبتی آرتروسکوپی زانو را تا چه زمانی رعایت کنیم؟
بهطور کلی، رعایت مراقبتهای پس از آرتروسکوپی زانو به مدت چند هفته تا چند ماه پس از عمل ضروری است. بهتر است به توصیههای پزشک و فیزیوتراپیست خود توجه کنید و هرگونه تغییر یا ناراحتی را به آنها گزارش دهید. در هفته ابتدایی بعد از عمل، استراحت کافی بسیار مهم است. زانو را در وضعیت مناسب قرار دهید و از حرکتهای ناگهانی پرهیز کنید. به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه چند بار در روز از یخ برای کاهش تورم و درد استفاده کنید. هفته دوم تا چهارم بر اساس دستور پزشک، میتوانید به تدریج تمرینات حرکتی و تقویتی را شروع کنید. حداقل تا ۳-۶ ماه پس از عمل، از فعالیتهای سنگین یا ورزشی که ممکن است فشار زیادی به زانو وارد کند، پرهیز کنید.
مراقبت های بعد از آرتروسکوپی زانو چه اهمیتی دارد؟
مراقبتهای بعد از آرتروسکوپی زانو بسیار مهم هستند و به دلایل زیر اهمیت دارند:
- تسهیل روند بهبودی: رعایت دستورالعملهای پزشکی و مراقبتهای پس از عمل به بهبود سریعتر و مؤثرتر زانو کمک میکند.
- کاهش عوارض: مراقبتهای مناسب میتوانند از بروز عوارضی مانند عفونت، خونریزی یا تجمع مایع در زانو جلوگیری کنند.
- کاهش درد و ناراحتی: استفاده از داروهای تجویز شده و انجام تمرینات به توصیه پزشک میتواند به کاهش درد و ناراحتی پس از عمل کمک کند.
- افزایش دامنه حرکتی: پیروی از برنامههای توانبخشی و تمرینات حرکتی مناسب به افزایش دامنه حرکتی زانو و بهبود عملکرد آن کمک میکند.
- پیشگیری از آسیب مجدد: مراقبتهای پس از عمل و انجام تمرینات تقویتی میتواند خطر آسیب مجدد به زانو را کاهش دهد.
- ارتقای کیفیت زندگی: با بهبودی مناسب و سریع، بیمار میتواند به فعالیتهای روزمره و ورزشهای مورد علاقهاش بازگردد و کیفیت زندگیاش را بهبود بخشد.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
۰ Comments