از جراحی شکستگی ساکروم چه می‌دانید

ساکروم یک استخوان صاف بزرگ به شکل قلب وارونه است و در پایه ستون فقرات شما می‌نشیند. دقیقا ما بین باسن‌های شما قرار دارد و وقتی راه می‌روید، می‌نشینید یا می‌ایستید و آن تکیه می دهید باعث می شود شما ثابت بمانید. این احتمال وجود دارد که هرگز واقعاً به ساکروم خود فکر زیادی نکرده باشید. همانطور که مشخص است، زمانی که این استخوان باعث درد شما می شود، اولین چیزی نیست که پزشکان به آن فکر میکنند. بین 25٪ تا 70٪ از شکستگی های ساکروم یا اصلاً تشخیص داده نمی شوند یا به سرعت تشخیص داده نمی شوند. شکستگی ساکروم معمولاً در افراد بالای 60 سال رخ می‌دهند که ممکن است به خاطر پوکی استخوان اتفاق افتاده باشد. اینها اغلب “شکستگی های نارسایی” نامیده می شوند. اما اکثر شکستگی‌های ساکروم نتیجه تروما مانند تصادف رانندگی هستند.

طبقه بندی اصلی شکستگی ساکروم

شکستگی های ساکرال را می توان بیشتر به شکستگی های عمودی، شکستگی های عرضی، شکستگی های تروماتیک طبقه بندی کرد.

شکستگی پایدار

بدون آسیب به مثانه، اعصاب، روده یا اندام های جنسی

شکستگی ناپایدار

در این مورد، اعصاب منتهی به اندام های لگن ممکن است درگیر شود که منجر به اختلالات ادراری، اختلال عملکرد جنسی یا آسیب به روده ها می شود. اگر آسیبی به یک رگ خونی اصلی وارد شود، ممکن است باعث خونریزی در لگن یا ناحیه پشت به نام رترو صفاق، جایی که کلیه ها قرار دارند، شود.

انواع شکستگی ساکروم

شکستگی ساکروم غیر معمول است و اغلب نادیده گرفته می شود. به خصوص در شرایط آسیب های تروماتیک شدید، آسیب های ساکروم اغلب همراه با سایر آسیب های شدیدتر به لگن و یا شکم رخ می دهد.

پس از سانحه: شکستگی های تروماتیک استخوان ساکروم می تواند همراه با انواع دیگر شکستگی لگن و ستون فقرات یا تروما استخوانی رخ دهد. این آسیب‌ها معمولاً در نتیجه صدمات جدی با انرژی بالا از جمله برخورد وسایل نقلیه موتوری و سقوط شدید رخ می‌دهند. حدود نیمی از شکستگی های تروماتیک استخوان ساکروم با آسیب به اعصابی که از پایین ترین بخش های نخاع خارج می شوند، همراه است.

فشار: شکستگی ساکروم بر اثر فشار اغلب در بیماران جوان و فعال رخ می دهد که معمولاً در زنان دونده مسافت طولانی دیده می شود. این آسیب‌ها ارتباط نزدیکی با شکستگی‌های نارسایی ساکروم دارند، اما استخوان معمولاً پوکی ندارد. این شکستگی به این صورت است که فعالیت ها برای ساکروم بیش از حد قابل تحمل است و یک شکستگی استرسی ایجاد می شود.

شکستگی ساکروم به دلیل سن بالا: شکستگی ساکروم در بیماران مسن مبتلا به پوکی استخوان رخ می دهد. این صدمات ممکن است نتیجه زمین خوردن یا نتیجه آسیب خاصی باشد. بیماران معمولاً از علائم کمردرد و باسن شکایت دارند. شکستگی‌های ساکروم ممکن است در عکس‌برداری معمولی با اشعه ایکس دیده نشوند، اما معمولاً در MRI یا سی‌تی اسکن لگن، خود را نشان می‌دهند. درمان شکستگی ساکروم معمولاً با استراحت و وسایل سرپایی مانند واکر یا عصا تسکین می یابد.

علت شکستگی تروماتیک ساکروم

شکستگی های تروماتیک به دلیل تصادفات اتومبیل یا دوچرخه، سقوط و ورزش های رقابتی رخ می دهد. دوندگان رقابتی ممکن است به دلیل دویدن مکرر روی زمین سخت در معرض خطر باشند. پوکی استخوان حتی بدون هیچ ضربه ای ممکن است منجر به شکستگی ساکروم شود. آرتریت روماتوئید نیز می تواند مستعد این نوع شکستگی باشد. این مشکل بیشتر در زنان یائسه، برخی از ورزشکاران و افرادی که با ماشین آلات سنگین کار می کنند دیده می شود. افرادی که تحت پرتودرمانی قرار گرفته اند یا درازمدت از کورتیکواستروئیدها استفاده می کنند، بیشتر مستعد ابتلا به این نوع شکستگی هستند.

درد لگن در اثر شکستگی ساکروم

علائم شکستگی ناشی از فشار استخوان ساکروم معمولاً شامل درد پشت و باسن و درد با فعالیت هایی مانند دویدن است. درمان باید شامل استراحت از فعالیت هایی باشد که باعث درد می شود. معمولاً با یک دوره استراحت، علائم برطرف می شود. از سرگیری تدریجی فعالیت ها برای جلوگیری از عود مهم است.

تشخیص شکستگی ساکروم

اگر در ناحیه کمر درد دارید، دلایل زیادی برای آن وجود دارد. شایع‌ترین علت، وضعیت نشستن نامناسب، ضعف یا سفت شدن ماهیچه‌ها، کشیدگی رباط‌ها و التهاب مفاصل است. کیست پیلونیدال یا شقاق مقعدی نیز می تواند باعث درد در این ناحیه شود. اما اگر به پزشک مراجعه کرده‌اید و عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام داده‌اید که هیچ شکستگی را نشان نمی‌دهد و همچنان درد دارید، باید یک بار دیگر ویزیت شوید. در افراد مسن‌تر، شکستگی ساکروم ممکن است به اشتباه به‌عنوان شکستگی فشاری کمر یا عفونت دستگاه ادراری تشخیص داده شود. ممکن است بعد از عکس برداری شکستگی عنوان نشود و پزشک رگ به رگ شدن کمر را تشخیص دهد. در این صورت اگر بعد از 5 تا 7 روز همچنان درد شما ادامه دارد و هیچ بهبودی نداشتید، زمان بازگشت به پزشک فرا رسیده است. سی تی اسکن یا MRI در یافتن شکستگی ساکروم بسیار موثر است.

بررسی های مورد نیاز برای شکستگی

• اشعه ایکس از ستون فقرات لومبوساکرال (اسپین LS).
• در صورت مشکوک بودن به شکستگی های استرسی (شکستگی ناشی از استفاده مکرر از استخوان ها) می توان اسکن استخوان را درخواست کرد.
• MRI برای تشخیص هرگونه شکستگی یا ترک استخوان لگن مفید است.
• اگر مشکوک به از دست دادن خون باشد، یک سری هموگرام و هماتوکریت و همچنین آنالیز ادرار لازم است.

درمان شکستگی ساکروم

برای شکستگی پایدار و بدون عارضه، استراحت در رختخواب همراه با استفاده از بریس یا کرست ساکروم برای بهبود کافی است. داروها شامل مسکن ها برای کاهش درد هستند. شکستگی ساکروم درد دارد، بنابراین ممکن است برای شما دارو تجویز شود. اگر استامینوفن موثر نباشد، ممکن است به شما یک ماده مخدر کم قدرت مانند ترامادول داده شود. درد بسیاری از افراد با داروهای ضد التهاب، داروهای موضعی و چسب های لیدوکائین کاهش پیدا میکند. در صورت شکستگی ناپایدار با نقص عصبی یا شکستگی جابجا شده (جایی که استخوان ها از موقعیت اصلی جابجا می شوند)، جراحی ضروری است که توصیه می‌شود حتما به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه شود. ممکن است به بیماران مسن تر توصیه شود که از واکر در طول فرایند بهبودی استفاده کنند. گاهی اوقات ممکن است عصا توصیه شود. در حالی که رفتن به باشگاه توصیه نمی شود، استراحت در رختخواب ایده خوبی نیست.  

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه