درمان سرطان سارکوم

درمان سرطان سارکوم به چه صورت است؟ سرطان سارکوم یک تومور بدخیم نادر است که می‌تواند از بافت همبند مانند استخوان‌ها، چربی، غضروف و ماهیچه‌ها ایجاد شود. سارکوم به دو صورت سارکوم بافت نرم و سارکوم استخوان دیده می‌شود. روش‌های مختلفی برای درمان سرطان سارکوم وجود دارد که شامل روش‌های جراحی و روش‌های غیرجراحی است. در ادامه به بررسی روش‌های تشخیص و درمان این بیماری می‌پردازیم.

سرطان سارکوم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

آزمایش‌ها و روش‌هایی که برای تشخیص علت سرطان سارکوم و تعیین نوع آن انجام می‌شود عبارتند از:

• معاینه‌ی فیزیکی برای بررسی علائم و یافتن مواردی که در تشخیص دقیق کمک کننده باشد.
• رادیوگرافی برای بررسی مشکلات استخوانی
• ام آر آی برای بررسی مشکلاتی که در بافت همبند ممکن است ایجاد شده باشد.
• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• اسکن استخوان
• اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
• بیوپسی برای بررسی اینکه آیا سلول‌ها سرطانی هستند.

بعد از تشخیص سرطان سارکوم احتمال دارد آزمایش‌های بیشتری برای ارزیابی علائم گسترش سرطان تجویز شود.

آیا سرطان سارکوم قابل درمان است؟

بله، در اغلب موارد سرطان سارکوم با روش جراحی و روش‌های غیرجراحی قابل درمان است. درمان سرطان سارکوم با توجه به نظر یک تیم پزشکی متشکل از انکولوژیست، متخصص ارتوپدی و جراح سرطان انجام می‌شود. انتخاب بهترین روش درمان به عوامل متعددی بستگی دارد که عبارتند از:

• نوع سارکوم
• محل سارکوم
• شدت تهاجمی بودن سلول‌های سرطانی
• آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کرده است.
• اعضای تیم پزشکی با توجه به عواملی که نام بردیم و سایر موارد می‌توانند بهترین روش درمان را برای بیمار انتخاب نمایند.

برنامه‌ی درمان برای هر بیماری ممکن است متفاوت باشد. در برخی موارد ممکن است چند روش به صورت همزمان و یا با فواصل زمانی مشخص برای بیمار توصیه شود. به عنوان مثال درمانی که برای استئوسارکوم پیشنهاد می‌شود ممکن است 9 هفته شیمی درمانی، جراحی جهت خارج ساختن تومور، بازسازی استخوان و سپس 5 ماه دیگر شیمی درمانی باشد.

درمان‌های غیرجراحی سرطان سارکوم

درمان‌های غیر جراحی سرطان سارکوم عبارتند از:

پرتودرمانی

در روش پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی می‌تواند از عود سرطان به صورت موضعی پیشگیری کند. پرتودرمانی می‌تواند از سه طریق انجام شود:

1. تابش پرتو خارجی: در این روش پرتوهای پرانرژی از طریق دستگاهی که در اطراف بدن حرکت می‌کند، به سلول‌های سرطانی می‌رسد.
2. براکی تراپی: در این روش دستگاهی به صورت موقت در نزدیک توده‌ی سرطانی قرار می‌گیرد که می‌تواند از فاصله‌ی نزدیک، با دقت بالا و بدون آسیب به سلول‌های سالم، سلول‌های سرطانی را نابود کند.
3. اشعه هنگام جراحی: در این روش پرتودرمانی زمانی که توده‌های سرطانی خارج می‌شود انجام می‌شود تا سلول‌های باقی‌مانده که با روش جراحی خارج نشده‌اند از بین بروند.

شیمی درمانی

شیمی درمانی روشی است که با استفاده از دارو به مبارزه با سلول‌های سرطانی می‌پردازد. سرطان سارکوم انواع مختلفی دارد. برخی از انواع این بیماری نسبت به شیمی درمانی پاسخ بهتری می‌دهند. به همین دلیل لازم است تشخیص نوع سرطان سارکوم با دقت انجام شود تا درمان مناسب برای آن انجام شود.

درمان هدفمند

درمان هدفمند یک درمان دارویی است. در این روش داروهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که به مناطق خاصی در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند. پیش از اینکه درمان هدفمند آغاز شود ابتدا باید سلول‌های سرطانی که طی بیوپسی جدا شده‌اند مورد آزمایش قرار بگیرند تا مشخص شود آیا به این نوع درمان پاسخ می‌دهند یا خیر.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یک درمان دارویی است که سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا به مبارزه با سلول‌های سرطان سارکوم بپردازد.

ابلیشن تراپی

ابلیشن تراپی به یکی از سه روش زیر به سلول‌های سرطان سارکوم آسیب وارد می‌نماید.:

• الکتریسیته برای ایجاد گرما در سلول‌ها
• مایع بسیار سرد برای انجماد سلول‌ها
• امواج فراصوت با فرکانس بالا برای آسیب به سلول‌ها

درمان‌های جراحی سرطان سارکوم

هدف از جراحی سرطان سارکوم این است که تمام سلول‌های سرطانی برداشته شوند. در برخی موارد جراح برای رسیدن به این هدف مجبور است یک دست و یا پای بیمار را قطع کند اما در اغلب موارد سعی می‌شود جراحی به گونه ای انجام شود که عملکرد اندام حفظ شود. گاهی اوقات برداشتن تمام سلول‌های سرطانی بدون آسیب به ساختارهای مهم مانند اعصاب دشوار است. با این وجود هدف جراح این است که تمام سلول‌های سرطانی را بدون اینکه آسیبی به اندام‌ها و اعضای مهم بدن وارد شود، خارج کند. با توجه به قسمتی که سلول‌های سرطانی وجود دارد، شدت گسترش سلول‌های سرطانی و سایر موارد، روش‌های متعددی برای جراحی سرطان سارکوم یوئینگ وجود دارد که با توجه به نظر جراح انتخاب می‌شود. پس از پایان دوران نقاهت بعد از جراحی ممکن است برنامه‌های توانبخشی، فیزیوتراپی، کاردرمانی و سایر مراقبت‌ها برای بیماران تجویز شود. لازم است بیماران به صورت دوره‌ای (هر سه الی شش ماه) توسط پزشک معاینه شوند تا در صورت عود بیماری درمان‌های لازم تجویز شود.

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه