پروتز لگن جایگزین مفصل از دست رفته!

با پیشرفت روز افزون علم و تلاش محققان حوزه جراحی های استخوانی و مفاصل،برای رفع اختلالات حرکتی که ناشی از تحلیل و تضعیف مفاصل و استخوان است جراحی هایی از قبیل پروتز زانو و پروتز لگن انقلابی مثبت تلقی می شود. در ادامه فیلم جراحی پروتز لگن توسط دکتر مسعود مرکاظمی _ متخصص ارتوپد و فلوشیپ جراحی تومور های استخوانی و عضلانی را ملاحظه می کنید.

بازسازی مفصل لگن با پروتز لانگ استم و آلوگرافت بعد از خارج سازی تومور وسیع لگن (allograft and prosthesis reconstruction )

مفصل لگن یا هیپ

مفصل هیپ یا مفصل لگن از یک کاسه استابلوم و یک سر فمور یا استخوان ران تشکیل شده است و خیلی اوقات به دلایل مختلفی مانند مصرف دارو های چاقی یا لاغری که در آن ترکیباتی مانند کورتون وجود دارد. که باعث سیاه شدن سر استخوان ران می شود. علت های دیگری نیز می تواند باعث سیاه شدن سر استخوان ران گردد و خون رسانی آن را مختل می کند که اصطلاحا در پزشکی به آن AVN می گویند به دنبال اوسکولار نکروزیس، مفصل  ران بیمار از بین می رود و در بسیاری از مواقع لازم است جراحی تعویض مفصل برای بیمار انجام شود.

علل آسیب به مفصل لگن

از عوامل دیگری که باعث می شود مفصل هیپ از بین برود یا دردناک شود تصادفات و شکستگی های ناحیه گردن استخوان ران اتفاق می افتد در بسیاری از مواقع ابتدا این استخوان ها را با پیچ به یک دیگر متصل نگه می دارند اما به مرور زمان سر استخوان ران سیاه می شود و داخل لگن می رود و در نتیجه ساییدگی ایجاد می شود.

یکی از علت های دیگر می تواند بیماری های مادر زادی مانند دررفتگی لگن باشد که در دوران کودکی به درستی درمان نشده است استخوان لگن بیمار بالا می رود و حفره استابلوم خالی می ماند خیلی اوقات یا در درجات پایین تر در قسمت نا به جا قرار می گیرد که این ها نیز باعث ساییدگی زودرس مفصل لگن  می شود و در نتیجه بیمار نیاز به جراحی تعویض مفصل لگن دارد. تا بتواند به راحتی راه برود.

از علل دیگر می تواند همو گلوبال پاتی ها و بیماری های متابولیک باشد که این ها از عوامل نادر هستند و علل شایع از بین رفتن مفصل ران همان تروماها یا تصادفات، سیاه شدن سر ران و در رفتگی های مادر زادی لگن است که بیمار را به سمت تعویض مفصل سوق می دهد. در بیماران روماتولوژیک دارند که نیاز به مصرف کورتون دارند نیز در معرض سیاه شدن سر استخوان ران قرار دارند.

جراحی تعویض مفصل ران چگونه است؟

• برای جراحی تعویض مفصل ران که پیش تر گفته شد از دو قسمت استابلوم و سر و گردن استخوان ران تشکیل شده است آن ها را با دو کامپوننت فلزی جایگذاری کرده و به دنبال آن یک پلی اتیلنی وجود دارد که بین این دو قرار می گیرد و در حقیقت نقش غضروف خراب شده ی مفصلی را ایفا می کند و باعث می شود درد های بیمار تقلیل یافته و پس از جراحی رضایتمندی بالایی داشته باشند.
  نکاتی مهم در رابطه با جراحی تعویض مفصل لگن
  همان طور که می دانید جراحی تعویض مفصل ران موفق ترین جراحی قرن است در اکثر موارد بیماران پس از جراحی مفصل لگن بسیار راضی هستند و به زندگی عادی بر می گردند و از آن شرایط سابق به شرایط جدیدی وارد می شوند انگار که زندگی جدیدی کسب کرده اند. این جراحی بسیار جراحی رضایت بخشی در میان سایر جراحی های ارتوپدی است.

  عوارض جراحی تعویض مفصل لگن

  مانند همه ی جراحی های پزشکی جراحی تعویض مفصل لگن نیز عوارضی را به دنبال دارد که چند نمونه از شایع ترین این عوارض به شرح زیر است:

• عفونت یکی از عوارض احتمالی و جدایی ناپذیر تمامی جراحی ها است و ممکن است در این جراحی عفونت مفصل رخ دهد و به اجبار مفصل نیاز به تعویض پیدا کند که در این شرایط با سیمان آنتی بیوتیک عفونت درمان می گردد.
• عارضه ی دیگر ممکن است شکستگی حین عمل یا شکستگی بعد از عمل در اطراف پروتز باشد که آن را نیز می توان با جایگزینی پروتزی دیگر، شکستگی را درمان کرد.
• ممکن است لختگی خون در پای بیمار رخ دهد و اصطلاحا دی وی تی اتفاق بیافتد که نیز از دیگر عارضه های جراحی تعویض مفصل لگن است. که برای جلوگیری از آن، جوراب های واریس و داروهای ضد انعقاد برای بیمار استفاده می شود تا به حد امکان از لختگی خون در پا جلوگیری شود.

جراحی پروتز لگن چگونه انجام می شود؟

یکی از مهم ترین ابزار هایی که در حوزه پزشکی کاربرد های درمانی قابل توجهی دارند پروتز هایی هستند که به عنوان مفاصل مصنوعی در نواحی مختلفی از بدن از جمله زانو ها، ران ها و لگن بکار گرفته می شوند.

در واقع پروتز هایی که در ناحیه لگن و ران ها استفاده می شود همان مفاصل مصنوعی هستند که در طی یک عمل جراحی می توان آن ها را به جای مفاصل اصلی تحلیل رفته جایگذاری کرد تا روند حرکت مفاصل تسهیل شود و با مشکلی روبرو نباشد.

در نوشتار پیش رو در زمینه جراحی پروتز لگن _ Pelvic prosthesis مطالبی را در اختیار همراهان مان قرار خواهیم داد و  مباحثی را حول محور جراحی پروتز لگن مطرح خواهیم کرد.

جراحی پروتز لگن

تعویض مفصل لگن با یک مفصل مصنوعی نوعی جراحی است که به آن جراحی پروتز لگن گفته می شود.

در این جراحی از پروتز های مصنوعی استفاده می کنند و با جایگذاری مفاصل مصنوعی در محل مفاصل اصلی تحلیل رفته، که از بین رفته اند، به بهبود وضعیت حرکتی افراد کمک می کنند.

البته این تعویض کاهش درد قابل توجهی را برای افراد پدید خواهد آورد. زیرا مفاصل مهم ترین بخش حرکت ما را کنترل می کنند و زمانی که از بین می روند اساسا حرکت پاها با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.

جراحی پروتز لگن از جمله جراحی های موثر برای آسیب های مفصلی است.

جراحی پروتز لگن چرا انجام می شود؟

این جراحی در مواردی انجام می شود که مفصل خود سراستخوان ران و لگن از بین رفته باشد و روند حرکات و فعالیت های این بخش از بدن با اختلال روبرو شده باشد.

علل و عوامل مختلفی در شکسته شدن و یا تحلیل سر استخوان های ران ها و نواحی لگنی دخیل است که انجام جراحی پروتز لگن را لازم می کند.

بنابراین پروتز های مصنوعی که در بخش لگن و سر استخوان ران استفاده می شوند به منظور بهبود و درمان شکستگی ها و تحلیل هایی است که در این بخش اتفاق افتاده است.

مفصل لگن

این مفصل از مهم ترین و تاثیرگذارترین مفاصلی است که در حرکت ران و لگن افراد در موقعیت های مختلف نشسته، خوابیده، بلند شدن و نشستن نقش اساسی دارد.

از این رو زمانی که شما با مشکلاتی در این ناحیه مواجه می شوید در روند زندگی عادی شما که ابتدایی ترین آن راه رفتن و خوابیدن است اثر می گذارد.

افراد در اثر شکستگی و یا تحلیل رفتن مفصلی که در بخش ران و لگن وجود دارد درد هایی شدید را تجربه می کنند.

به همین جهت روند درمان این مشکل نسبت به سایر مشکلاتی که وجود دارد زودتر آغاز می شود. زیرا درد ها گاها غیر قابل تحمل می باشند.

روند انجام جراحی پروتز لگن

• در جراحی پروتز لگن ابتدا باید در وضعیت بیهوشی قرار بگیرید که در طی جراحی درد و نارحتی متوجه شما نشود.
• به همین جهت انواع ماده های بی حس کننده متناسب با شرایط به شما تزریق می شود. این کار توسط متخصص بیهوشی انجام می شود. پس از این که در حالت بیهوشی قرار گرفتید روند انجام جراحی آغاز می شود.
• ابتدا برش هایی در نواحی خاصی از لگن و ران ایجاد می شود که دسترسی پزشک را به نواحی داخلی امکانپذیر می کند.

بعد از این که پزشک جراح به نواحی مفاصل دسترسی پیدا کرد می تواند اقدامات جراحی را انجام دهد.

• کار اول در جراحی این است که سر استخوان ران از مجرای برش هایی که ایجاد شده است خارج می شود و برش می خورد.
• در نهایت با دیگر اقدامات تخصصی می توانند مفصل مصنوعی را در این ناحیه جایگذاری کنند تا روند جراحی تکمیل شود.
• پس از جای گذاری مفصل مصنوعی دامنه حرکتی پای بیمار بررسی شده تا از نحوه صحیح قرار گیری پروتز مصنوعی در درون مفصل ران اطمینان حاصل کنند.
• بعد از بررسی های لازم می توانند بخیه های لازم را انجام دهند و سپس بعد از این مرحله روند بهبودی آغاز می شود.

مزایای جراحی پروتز لگن

• این پروتز ها نهایت سازگاری را با بدن انسان ها دارند و واکنشی در بدن افراد ایجاد نمی کنند.
• بعد از انجام جراحی پروتز لگن تا حد قابل توجهی دامنه حرکتی پاها و ران ها افزایش پیدا کرده و افراد می توانند تحرک زیادی داشته باشند.
• کاهش درد از جمله مهم ترین مزایایی است که در پی جراحی پروتز لگن می آید.

افرادی که تحت این جراحی قرار گرفتند گزارش می کنند که بعد از جراحی تا حد قابل توجهی درد های مفاصل آن ها کاهش یافته است.

جراحی پروتز لگن بهترین جایگزین مفاصل از دست رفته است.

مراقبت های بعد از جراحی پروتز لگن

• بعد از جراحی باید در بیمارستان و تحت نظر متخصصین مربوطه قرار گیرند تا فشار خون، تنفس و عملکرد قلب مورد بررسی قرار گیرد. درصورتی که مشکلی برای فرد به وجود آمده باشد اقدامات درمانی لازم در جهت بهبود وضعیت وی انجام می شود.
• در ساعات اولیه بعد از جراحی و به هوش آمدن بیمار به دلیل این که سیستم بلع افراد به خوبی کار نمی کند هیچ گونه ماده غذایی به آن ها داده نمی شود و این مسئله از سوی پرستارهای بخش بررسی می شود.
• بعد از جراحی و زمانی که بیمار در بیمارستان بستری می باشد از انواع دارو های مسکن و ضد درد استفاده می کنند تا میزان درد به کمترین میزان ممکن برسد.
• معمولا بیماران باید تا دو-سه روز در بیمارستان بستری باشد تا نهایت کنترل روی سیستم بدنی وی انجام شود و از هرگونه بروز مشکل جلوگیری شود.
• در چند روزه اول بعد از جراحی غذاهایی که مورد استفاده بیمار قرار می گیرد از سوی پزشک و پرستار کنترل می شود، تا بهترین مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.
• برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها باید از جوراب هایی استفاده شود که این امکان را فراهم می کنند که لخته شدن منتفی شود.

نتیجه گیری

بنابر تمامی مطالبی که در این نوشتار آمد روشن گردید که این جراحی از چه میزان حساسیتی برخوردار است. زیرا که روند جراحی بسیار سنگین است و صرفا یک جراح با تجربه و کارآزموده می تواند از پس اقدامات سخت و پیچده جراحی برآید. از این رو بهتر است که برای انجام این جراحی به بهترین جراح پروتز لگن مراجعه کرده و تلاش کنید که در انتخاب جراح نهایت دقت را داشته باشید. خوش بختانه در کشور مان شاهد فعالیت های بهترین جراحان و متخصصین جراحی تومور های استخوانی، تومور های عضلانی و دفرمیته اندام ها در اکثر شهر ها هم چون تهران، مشهد، یزد تا اهواز و  سیستان و بلوچستان… هستیم که می توانند بهترین نتایج درمانی را رقم بزنند و بسیاری از افراد را از درد های قابل توجه برهانند.
جراحی تعویض مفصل لگن از جمله ثمربخش ترین جراحی های قرن به شمار می رود و درصد موفقیت و رضایت مندی  بیماران از این جراحی بسیار بالا است. البته لازم به ذکر است که مهارت و تجربه ی متخصص ارتوپد و جراح در روند بهبود و نتیجه جراحی تاثیری مستقیم دارد.

دکتر مسعود میرکاظمی

متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه