تشخیص و درمان پای پرانتزی

زانوی پرانتزی از جمله مشکلاتی است که علاوه بر اینکه احتمالا در ظاهر فرد موجب بروز مشکل می شود و از اعتماد به نفس افراد می کاهد از سوی دیگر نیز بر ساختمان بدن و استخوان های فرد تاثیرات منفی گذاشته و گاها موجب بروز درد می شود. در ادامه فیلم بیمار دکتر مسعود میرکاظمی (متخصص ارتوپد_ فوق تخصص جراحی تومور های استخوانی و عضلانی)، پس از درمان زانوی پرانتزی را ملاحظه می فرمایید.

از این رو این روز ها برخلاف گذشته روش های درمانی خاصی بکار گرفته می شود تا این مشکل برطرف گردد.

در نوشتاری که در پیش رو دارید تلاش می کنیم که به مهم ترین و اساسی ترین موضوعاتی که در زمینه زانوی پرانتزی مطرح می شود پرداختی اختصاصی داشته باشیم.

زانوی پرانتزی

زانوی پرانتزی در واقع ساختاری دارد که سبب می شود پاها در ناحیه زانو از هم فاصله داشته باشند.

پاهای پرانتزی درجات خفیف تا شدید دارد. که تشخیص زانوان پرانتزی شدید در نگاه اول نیز امکان پذیر است. اما در برخی از افراد میزان پرانتزی بودن پاها خفیف است و با بررسی های دقیق و معاینات از سوی متخصصین ارتوپدی قابل شناسایی است.

در حالت کلی زمانی که فردی پاهای پرانتزی داشته باشد در وضعیت ایستاده و درحالی که پاها را به هم نزدیک کرده است زانو ها از هم فاصله دارند.

زانوی پرانتزی مادرزادی در کودکان

والدین زیادی، کودکان زیر دو سال خود را نزد متخصص ارتوپد برده و می‌پرسند آیا زانوی پرانتزی به صورت مادرزادی هم ممکن است رخ دهد؟ بله. شمار زیادی از کودکان، در محدوده سنی 18 الی 24 ماهگی، پرانتزی بودن زانوی خود را نشان می‌دهند که نباید نادیده گرفته شوند. عوامل ژنتیکی، محیطی و حتی چاقی بیش از حد کودک در بروز این عارضه تاثیر گذار هستند. جراح ارتوپد برای بررسی و معاینات دقیق، از تصویربرداری با اشعه ایکس استفاده کرده و رشد استخوان و میزان پیشرفت بیماری را تحت نظر قرار می‌دهد.

علل تاثیرگذار در پرانتزی شدن زانوها و پاها

کودکان در سال های ابتدایی زندگی شان زانوی پرانتزی دارند ولی نباید نگران باشید زیرا که  اغلب کودکان این عارضه را تجربه می کنند و بعد از عبور از یک سن خاصی بدون هیچ گونه اقدامات درمانی خاصی بهبود پیدا می کند. علل رایج پرانتزی شدن زانو ها به شرح زیر است:

• بیماری بلونت؛ این بیماری در واقع به اختلالی که در روند رشد استخوان بالای ساق پا ایجاد شده است اشاره دارد. از این رو این بیماری سبب می شود که روند رشد استخوان های کودک به طور طبیعی طی نشده و در دوران سه سالگی در صورتی که کودکان همچنان با عارضه پرانتزی شدن زانو ها مواجه باشند عکسبرداری های لازم در جهت تشخیص های دقیق انجام می شود.
• بیماری راشیتیسم؛ این بیماری که بر اثر کمبود یک سری ویتامین های لازم بدن به وجود می آید، سبب می شود که استخوان های کودکان و بزرگسالان با مشکل روبرو شود. یکی از این مشکلات پرانتزی شدن زانو است.
• وزن زیاد و فشار به زانو ها
• آرتروز
• بیماری هایی که ارثی هستند و بر روند نحوه رشد استخوان های پا اثر می گذارد.

اهمیت تشخیص به موقع

هر چه شخص سریع تر متوجه پرانتزی بودن زانوی خود شود، در روند درمان و بهبود آن نیز اثیر می‌گذارد. با افزایش سن، انعطاف اسکلت بدن کاهش و روند درمان دشوار می‌شود. پرانتزی بودن از عارضه هایی است که در طول زمان پیشرفت چشمگیری می‌کند و به یک اندازه ثابت نمی‌ماند به همین دلیل زمان در روند درمان برای فرد از اهمیت بالایی برخوردار است.

روش های تشخیص اولیه زانوی پرانتزی

روند تشخیص این عارضه به ترتیب زیر می باشد:

معاینات فیزیکی؛ ابتدائا با معاینات و بررسی های فیزیکی در جهت تشخیص زانوی پرانتزی اقدام می شود اما در صورتی که این عارضه بسیار غیر عادی باشد و یا اینکه بین زانوان پرانتزی تقارن وجود نداشته باشد (یعنی یکی از زانو ها خمیدگی بیشتری داشته باشد) مراحل بعدی و اقدامات بعدی برای تشخیص انجام می شود.

عکسبرداری رادیولوژی؛ دومین روش عکسبرداری از بخش زانو ها است. در واقع در این عکس ها تمامی بخشی های زانو ها به درستی مشاهده می شود و متخصصین ارتوپدی می توانند دلایل این عارضه را نیز تعیین کنند.
فیلم درمان پاهای پرانتزی  _ دکتر مسعود میرکاظمی متخصص ارتوپد را ملاحظه می کنید.

روش های درمانی زانوی پرانتزی

روش های درمانی مختلفی برای درمان زانوی پرانتزی وجود دارد که بسته به میزان پرانتزی بودن زانو ها و نیز مرحله ای که فرد در ان به سر می برد متفاوت می شود.

• استفاه از کفش های طبی؛ این روش در صورتی راهکار خوبی برای درمان است که کودکان در سنین پایین هستند و در سن رشد و شکل گیری استخوان های زانوان شان هستند.
• انجام حرکات ورزشی
• گذراندن جلسات فیزیوتراپی؛ جلسات فیزیوتراپی می تواند تا حد زیادی به بهبود وضعیت زانوان کمک کند.
• کاهش وزن؛ این اقدام زمانی انجام می شود که مراجعه کننده وزن زیادی داشته باشد.
• جراحی؛ جراحی همواره در درمان همه ی بیماری ها از آخرین گزینه های درمانی است که صرفا در مواردی استفاده می شود که بیماری و یا اختلال به مرحله ای شدید رسیده باشد.

برای درمان چه افرادی از جراحی استفاده می‌کنند؟

خیلی از افرادی که به این مشکل دچار می‌شوند، در گروه سنی جوانان قرار داشته و علاوه بر آن به استئوآرتریت نیز مبتلا می‌شوند. شرایط مناسب جراحی:

• افرادی که درد در ناحیه زانو آن ها با راه رفتن و فعالیت های ساده نیز بیشتر می‌شود.
• دامنه حرکتی زانو حداقل 90  درجه باشد.
• فرد علاوه بر پرانتزی زانو به بیماری های روماتیسمی نیز مبتلا شده باشد.

آیا جراحی همزمان هر دو زانوی پرانتزی ممکن است؟

بله گاهی در برخی افراد، میزان دفورمیتی بیش از انتظار است، که می‌توان همزمان هر دو زانو را جراحی کرد اما این مورد زیاد توصیه نمی‌شود. زمانی که جراحی به طور همزمان در هر دو زانو انجا شود، فرد بیمار قادر نخواهد بود که لگن خود را بر زمین بگذارد یعنی همه فعالیت های وی از جمله نشستن، دراز کشیدن و راه رفتن و … مختل می‌شود. بیشتر افراد ابتدا یکی از زانو ها را جراحی کردهو 2 الی 3 ماه بعد به توصیه پزشک زانوی دیگر را نیز جراحی و درمان خواهند کرد.

آیا بستن زانوبند بعد از جراحی زانوی پرانتزی اجباریست؟

بله. پزشک جراح حتما بعد از استفاده از این روش درمانی، برای فرد عمل شده زانوبند تجویز می‌کند که باید به مدت یک ماه حتما مرتب استفاده شود.

چه مدت بعد از جراحی در بیمارستان بستری می‌شوند؟

بعد از جراحی زانوی پرانتزی به مدت 24 ساعت فرد را در بیمارستان نگه داشته تا عوارض بیهوشی کاملا برطرف و جراحی انجام شده مورد معاینات و بررسی قرار بگیرد. بعد از این مدت فرد مرخص شده و باید در منزل دوره استراحت خود را طی کند.

نتیجه گیری

امیدواریم که تمامی اطلاعاتی که ارائه شد بتواند روشنگر مسیر درمانی شما باشد و بتوانید با استفاده از این اطلاعات بهترین اقدامات درمانی را انجام دهید.

البته مهم ترین نکته در زمینه زانوان پرانتزی این است که زود تشخیص داده شود زیرا زمانیکه زود تشخیص داده می شود روند درمان سریعا آغاز می شود و روند پیشروی این اختلال متوقف می شود.