عمل تعویض مفصل زانو چیست و چگونه انجام می‌شود؟

عمل تعویض مفصل زانو چیست و چگونه انجام می‌شود؟ تعویض مفصل زانو برای افرادی که مفصل آن ها آسیب دیده یکی از موفقیت آمیزترین جراحی ها به شمار می‌رود. نام دیگر عمل تعویض مفصل زانو آرتروپلاستی زانو می‌باشد که به نام توتال نی نیز معروف است. هدف از انجام جراحی تعویض مفصل زانو کمک به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو می‌باشد. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره تعویض مفصل زانو بیان کنیم با ما همراه باشید.

نحوه انجام جراحی تعویض مفصل زانو

 در طول جراحی، استخوان و غضروف آسیب دیده با قطعات ساخته شده از فلز و پلاستیک جایگزین می‌شود. مفاصل مصنوعی و تکنیک های جراحی مناسب برای شما به سن، وزن، سطح فعالیت، اندازه و شکل زانو و سلامت کلی شما بستگی دارد. برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا جایگزینی زانو برای شما مناسب است یا خیر، جراح دامنه حرکت، ثبات و قدرت زانوی شما را بررسی می‌کند. اشعه ایکس به نشان دادن میزان آسیب کمک می‌کند. اگر فقط یک قسمت از زانو آسیب دیده باشد، جراحان اغلب می‌توانند فقط آن قسمت را تعویض کنند. اگر کل مفصل نیاز به تعویض داشته باشد، انتهای استخوان ران و ساق پا تغییر شکل می‌دهد. این استخوان ها لوله های سختی هستند که دارای یک مرکز نرم هستند. انتهای قسمت های مصنوعی در قسمت مرکزی نرم تر استخوان ها وارد می‌شود. رباط ها نوارهای بافتی هستند که به نگه داشتن مفاصل در کنار هم کمک می‌کنند. اگر رباط های زانو به اندازه کافی قوی نباشند که بتوانند مفصل را به تنهایی نگه دارند، جراح ممکن است ایمپلنت هایی را به هم متصل کند تا از هم جدا نشوند.

انواع جراحی تعویض مفصل زانو

انواع مختلفی از جراحی های تعویض مفصل زانو وجود دارد که هر کدام نشانه ها و تکنیک های خاص خود را دارند. در ادامه، انواع  مختلفی که برای جراحی های تعویض مفصل زانو با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد را مورد بحث قرار خواهیم داد.

تعویض کامل زانو 

تعویض کامل زانو که به عنوان آرتروپلاستی کامل زانو نیز شناخته می‌شود، رایج ترین نوع جراحی تعویض مفصل زانو است. در طی جراحی تعویض کامل زانو، غضروف و استخوان آسیب دیده در مفصل زانو برداشته شده و با یک مفصل مصنوعی ساخته شده از اجزای فلزی و پلاستیکی جایگزین می‌شود. این روش برای بیماران مبتلا به آرتریت شدید یا انحطاط مفصل پیشرفته که باعث درد قابل توجهی می‌شود و تحرک را محدود می‌کند توصیه می‌شود.

تعویض جزئی زانو

تعویض جزئی زانو که به عنوان آرتروپلاستی تک بخش زانو نیز شناخته می‌شود، یک گزینه جراحی برای بیماران مبتلا به آرتریت موضعی زانو یا آسیب محدود به یک محفظه مفصل زانو است. بر خلاف تعویض کامل، تعویض جزئی زانو شامل جایگزینی تنها قسمت آسیب دیده مفصل زانو با ایمپلنت پروتز، حفظ استخوان و غضروف سالم در محفظه های باقی مانده است. این جراحی اغلب برای بیماران جوانتر و فعال مبتلا به آرتریت جدا شده زانو توصیه می‌شود.

تعویض مجدد زانو

 در برخی موارد، جایگزینی زانو که قبلا انجام شده ممکن است به دلایل مختلف مانند سایش ایمپلنت، عفونت، بی ثباتی یا تحلیل استخوان با شکست مواجه شود یا مشکل ساز شود. تعویض مجدد زانو شامل جایگزینی ایمپلنت موجود با اجزای جدید برای رفع این مشکلات و بازگرداندن عملکرد مناسب به مفصل زانو است. این نوع جراحی نسبت به تعویض اولیه زانو پیچیده تر و چالش برانگیز تر است و برای دستیابی به نتایج مطلوب به تخصص تخصصی نیاز دارد.

جراحی تعویض کاسه زانو

بازسازی زانو که به نام آرتروپلاستی کشکک رانی نیز شناخته می‌شود، یک روش کم تهاجمی است که بر روی سطح کشکک فرسوده (کاسه زانو) و شیار تروکلئار استخوان ران تمرکز دارد. این نوع جراحی برای بیماران مبتلا به آرتریت پاتلوفمورال ایزوله یا کسانی که درگیری محدودی در بقیه مفصل زانو دارند مناسب است. لایه برداری زانو با هدف حفظ حداکثر استخوان و بافت طبیعی و در عین حال تسکین درد و بهبود عملکرد انجام می‌شود.

چه کسانی باید تعویض مفصل زانو را انجام دهند؟

در ادامه قصد داریم ویژگی هایی را بیان کنیم که در صورت تجربه ی آن ها کاندیدای اصلی عمل جراحی تعویض مفصل زانو هستید. مواردی مانند:

• عدم تاثیر درمان های غیر جراحی
• دچار شدن به محدودیت های حرکتی
• بدشکلی شدن زانوها
• ابتلا به بیماری آرتروز
• شکستگی استخوان مفصل ران
• کمبود خون رسانی به استخوان
• ناهنجاری های مفاصلی مانند دیسپلازی
• زانودرد همراه با خشکی شدید در زانو
• انحطاط شدید مفصل زانو  
• احساس درد شدید و بی وقفه در زانو
• ابتلا به آرتروز زانو

مزایای عمل تعویض مفصل زانو

عمل آرتروپلاستی مزایای زیادی داشته و جزو عمل هایی محسوب می‌شود که انجام دهندگان بعد از آن رضایت بالایی دارند. مهم ترین مزایایی که عمل تعویض مفصل زانو دارد عبارتند از:

• داشتن تحرک بدون درد و سفتی
• بالا رفتن کیفیت زندگی و سلامت
• از بین رفتن درد و سفتی مفاصل
• شرکت کردن در فعالیت های مختلف
• از بین رفتن صداهای غیر طبیعی مفصل ران
• کم شدن خطر بروز عفونت و خونریزی

علل جراحی تعویض مفصل زانو

دلایل جراحی متعددی وجود دارد که ممکن است منجر به نیاز به تعویض مفصل زانو شود. این دلایل می‌تواند از شرایط دژنراتیو تا آسیب های تروماتیک متغیر باشد. در ادامه دلایل جراحی رایج برای تعویض مفصل زانو را بررسی خواهیم کرد.

آرتروز

استئوآرتریت یا آرتروز شایع ترین دلیل تعویض مفصل زانو است. این یک بیماری دژنراتیو مفصلی است که زمانی رخ می‌دهد که غضروف محافظ انتهای استخوان ها به مرور زمان از بین برود و منجر به درد، سفتی و تورم در مفصل زانو شود و انجام فعالیت های روزانه را دشوار کند. هنگامی که درمان های محافظه کارانه مانند دارو، فیزیوتراپی و تزریق دیگر تسکین نمی‌هند، ممکن است تعویض مفصل زانو توصیه شود.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب در پوشش مفاصل می‌شود که منجر به درد، تورم و در نهایت آسیب مفاصل می‌شود. در موارد شدید، آرتریت روماتوئید می‌تواند باعث بدتر شدن قابل توجه مفصل زانو شود و نیاز به جراحی تعویض مفصل برای بهبود تحرک و کاهش درد داشته باشد.

آرتریت پس از ضربه

آرتریت پس از ضربه می‌تواند پس از یک آسیب جدی زانو، مانند شکستگی یا پارگی رباط ایجاد شود. آسیب اولیه می‌تواند عملکرد طبیعی مفصل زانو را مختل کند و منجر به ساییدگی و پارگی سریع غضروف و در نتیجه آرتروز شود. هنگامی که درمان های محافظه کارانه در کاهش علائم آرتریت پس از سانحه ناکام باشند، تعویض مفصل زانو ممکن است برای بازیابی عملکرد و کاهش درد در نظر گرفته شود.

استئونکروز

استئونکروز که به عنوان نکروز آواسکولار نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که خون رسانی به استخوان از بین رفته و منجر به مرگ استخوان می‌شود. استئونکروز می‌تواند مفصل زانو را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد شدید و محدودیت حرکت شود. در مراحل پیشرفته استئونکروز، جایی که استخوان فرو ریخته یا تغییر شکل داده است، تعویض مفصل زانو ممکن است برای بهبود یکپارچگی ساختاری مفصل ضروری باشد.

آسیب های رباط

آسیب های شدید رباط، مانند پارگی کامل رباط صلیبی قدامی (ACL)، می‌تواند مفصل زانو را بی ثبات کند و منجر به درد مزمن و بی ثباتی شود. با گذشت زمان، این بی ثباتی می‌تواند به ایجاد آرتریت در زانوی آسیب دیده کمک کند. در مواردی که بازسازی یا ترمیم رباط امکان پذیر نباشد، تعویض مفصل زانو ممکن است برای رفع مشکلات ساختاری و ایجاد ثبات توصیه شود.

تومورهای استخوانی

در موارد نادر، تومورهای استخوانی در داخل یا اطراف مفصل زانو می‌توانند نیاز به برداشتن یک قسمت یا کل مفصل زانو داشته باشند. این کار اغلب برای از بین بردن بافت سرطانی و بازگرداندن عملکرد به اندام آسیب دیده انجام می‌شود. پس از برداشتن تومور، تعویض مفصل زانو ممکن است برای بازسازی مفصل و امکان حرکت طبیعی انجام شود.

عمل تعویض مفصل زانو چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان جراحی تعویض زانو بسته به عوامل مختلفی از جمله تکنیک خاص مورد استفاده، سلامت کلی بیمار و هر گونه عارضه ای که ممکن است در طول عمل ایجاد شود، می‌تواند متفاوت باشد. به طور متوسط، عمل تعویض زانو معمولاً بین 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. با این حال، اگر جراحی پیچیده‌تر باشد یا اگر به روش‌های اضافی مانند رسیدگی به ناهنجاری‌های استخوانی یا ترمیم رباط‌ها نیاز باشد، ممکن است این بازه زمانی طولانی‌تر باشد. برای انجام این روش، جراح موارد زیر را انجام می‌دهد:

• برشی روی زانو ایجاد می‌کند.
• غضروف و استخوان آسیب دیده از مفصل زانو برداشته می‌شود.
• قطعات جایگزین را در استخوان ران، ساق پا و کاسه زانو قرار می‌دهد.

دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو

پس از جراحی، نیاز است مدتی را در بیمارستان بمانید که بستگی به نیازهای فردی شما دارد. بعضی افراد می‌توانند در همان روز اول به خانه بروند.  ممکن  است خطر لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل زانو افزایش یابد. برای جلوگیری از این عارضه، بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید.

•  بعد از جراحی شما تشویق می‌شوید که با عصا و واکر زودتر حرکت کنید و راه بروید.
• از جوراب های کشسان بر روی ساق پا استفاده کنید. اینکار به جلوگیری از تجمع خون در وریدهای پا کمک می‌کند و احتمال تشکیل لخته را کاهش می‌دهد.
• جراح ممکن است پس از جراحی یک رقیق کننده خون تزریقی یا خوراکی تجویز کند. بسته به اینکه چقدر فعال هستید، ممکن است برای چند هفته بعد از جراحی به داروهای رقیق کننده خون نیاز داشته باشید.
• همچنین احتمالاً از شما خواسته می‌شود تمرینات تنفسی مکرر انجام دهید و به تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید.
• به احتمال زیاد شما به  یک فیزیوتراپ  نیاز دارید که به شما نشان دهد که چگونه زانوی خود را ورزش دهید.

آیا نتیجه عمل تعویض مفصل زانو دائمی است؟

در حالی که هدف از جراحی تعویض مفصل زانو ایجاد تسکین طولانی مدت است، مهم است که بدانیم مفصل مصنوعی ممکن است در نهایت در طول زمان فرسوده شود، به خصوص در بیماران جوان‌تر که فعالیت بیشتری دارند. با رعایت مواردی که در ادامه بیان می‌کنیم می‌توانید بهترین نتیجه را از عمل گرفته و ماندگاری حداکثری پروتز یعنی تقریبا 20 سال را داشته باشید.مواردی مانند:

• رعایت مراقبت های دوره نقاهت مانند فیزیوتراپی و نرمش
• مراقبت های همیشگی بیمار از پروتز مانند نحوه نشستن و فشار نیاوردن به زانو
• نوع پروتز و شرکت سازنده
• تکنیک جراحی و دانش و تجربه پزشک
• مراجعه به بهترین جراح تعویض مفصل زانو در تهران
• انجام فیزیوتراپی های لازم پیش از جراحی جهت تقویت عضلات