درباره ارتوپدی کودکان بیشتر بدانیم

ارتوپدی کودکان یکی از شاخه های تخصص ارتوپدی است که در زمینه درمان بیماری­های مربوط به مفاصل، استخوان­ها وعضلات کودکان فعالیت می­کند.

در واقع یک فوق تخصص ارتوپدی کودکان به واسطه تخصص خود بیماری­های اسکلتی عضلانی افراد را در سنین نوزادی تا نوجوانی درمان می­کند.

این پزشکان بعد از گذراندن دوره پزشکی عمومی، به مدت 5 سال دوره­های فوق تخصصی ارتوپدی اطفال را می­گذرانند.

از آنجایی که ساختار فیزیکی کودکان با بزرگسالان متفاوت است علائم را نیز به صورت متفاوت درک می­کنند. پزشکان ارتوپدی روش رفتار صحیح با کودکان را می­دانند به نحوی که در معاینات پزشکی به خوبی همکاری کنند زیرا کودکان قادر نیستند که مشکلات خود را برای پزشک بخوبی توضیح دهند.

بیماری­های ارتوپدی اطفال می­تواند در اثر مصرف داروهای خاص در دوران بارداری ، در معرض اشعه قرار گرفتن مادر در دوران حاملگی به وجود بیاید.

اختلالات ارتوپدی کودکان به چند دسته تقسیم می­شوند:

1. ناهنجاری های مادرزادی ارتوپدی کودکان:

این نوع ناهنجاری ها شاید شایعترین عارضه_­­ در کودکان و نوجوانان نباشد ولی درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت است.

در رفتگی مادرزادی لگن:

یکی از شایع­ترین ناهنجاری های کودکان درقسمت اندام تحتانی است که دراصطلاح به آن دررفتگی مادرزادی لگن می­گویند.در بعضی کودکان سر استخوان ران در داخل لگن به درستی قرار نمی­گیرد که در صورت تشخیص به  می­توان آن را درمان کرد.

در صورتی که این عارضه توسط پدرو مادر ویا در طی معاینات دوره­ای پزشک اطفال به موقع تشخیص داده شود در سنین کم درمان می­شود و از عوارض احتمالی جلوگیری می­شود.

این عارضه در یک  ماه اول زندگی کودک و در دوران نوزادی یک سری علائم دارد و توسط تست های اورتولانی و بارلو شناسایی می­شود.

در رفتگی لگن به خاطر نرمی مفصل لگن و شل بودن رباط­های دور آن اتفاق می­افتد. اما می توان با یک عمل ساده توسط ارتوپد کودکان این مفصل از جایش خارج کرد و در جای درست قرار داد که به آن مانور بارلو می_­­­گویند.

این بیماری بعد از دوران نوزادی علائم دیگری مثل تقارن چین باسن یا کشاله ران و پهن شدن قسمت شرمگاهی دارد. دررفتگی لگن ممکن است باعث محدودیت باز شدن پاهای کودک در زمان پوشک کردن بچه شود.

در صورتی که به موقع درمان نشود باعث راه رفتن اردکی دردوران بزرگسالی می­شود و این یکی از علائم دررفتگی مادرزادی است.

اگر تا سن 6 ماهگی این مسئله به واسطه سونوگرافی  تشخیص داده شود ، می­توان تا سن 6 ماهگی از یک جلیقه مخصوص به نام پاولیک هارنس استفاده کنیم.

بعد از آن تا حدود سن 18 ماهگی می­توانیم از جا اندازی بسته و گچ گیری استفاده کنیم.

در سنین بالاتر باید از عمل جراحی  جا اندازی باز استفاده کنیم که استخوان لگن از طریق جراحی اصلاح بشه تا یک مفصل لگن با ثبات به دست بیاید. در سنین خیلی بالا راههای درمان مخصوص به خود را دارد و جراحی ها سنگین تر و پیچیده تر می­شود و امکان عوارض مثل ساییدگی زودرس و دردناک شده مفصل لگن بالاست.

پا چنبری (کلاب فوت):

این بیماری از انواع شایع مشکلات مادرزادی است و به این صورت است که پای نوزاد به داخل منحرف می­شود.

درکودکانی که دچار کلاب فوت هستند باید مفصل ران به خوبی معاینه شود چرا که این احتمال وجود دارد که در مفصل ران مشکلات دیگری وجود داشته باشد.

صافی کف پا:

صافی کف پا معمولا در سالهای اولیه تولد کودک طبیعی است و بعد از 6 سالگی قوس کف پا شکل می­گیرد و صافی برطرف می­شود.

اما بعد از آن در صورتی که این صافی کف پا وجود داشته باشد باعث درد و خستگی کف پا می­شود و می­تواند مانع از فعالیت­های ورزشی شود.

پر انگشتی :

کودکی که به این بیماری مبتلا شده است دارای انگشت اضافه درمیان انگشتان دست و پای خود است.

انگشتان خمیده:

در این حالت که  معمولابه انگشت چکشی معروف است انگشت چهارم وپنجم حالت خمیده ای دارند.که می­تواند بسیار خطرناک باشد و موجب عفونت و زخم شود.

اسکولیوز:

دراین اختلال در ستون فقرات کودک انحراف به وجود می ­آید.

زانوی پرانتزی:

زانوی پرانتزی اختلالی است که پاها از ناحیه زانو به سمت بیرون خم شده است و زانوها باهمدیگر تماس پیدا نمی­کنند.

این مشکل در نوزادان در طول فرآیند رشد برطرف می­شود.برای درمان این بیماری از روش­هایی مانند بریس،گچ گرفتن و عمل جراحی استفاده می­شود.

روی پنجه راه رفتن:

این اختلال به طور معمول در کودکان 2 ساله که در حال یادگیری راه رفتن هستند به وجود می­آید.اغلب در سن 3 سالگی کودک این عارضه از بین می­رود.

در صورتی که این عارضه بعد از 3 سالگی ادامه پیدا کند ممکن است باعث عوارضی مانند فلج مغزی،ضعف عضلانی،اوتیسم و دیگر مشکلات عصبی شود.

چرخش پنجه پا (پنجه کبوتری):

چرخش پنجه به داخل حالتی است که  پنجه فرد در زمان راه رفتن به داخل حرکت می­کند.

در برخی کودکان ممکن است دلیل این چرخش فلج مغزی باشد.گاهی این اختلال خود به خود اصلاح می­شود و در صورت اصلاح نشدن استفاده ازکفش­های اصلاحی،بریس و تمرینات روزانه می­تواند مؤثر باشد.

پای ضربدری:

پای کودکان در سنین بین 3 تا 6 سالگی به شکل طبیعی تمایل به ضربدری بودن پیدا می­کند.

برای درمان این بیماری از ابزاری مانند بریس،آتل و کفه طبی استفاده می­شود.

در کودکانی که به هنگام دویدن احساس درد دارند ممکن است بعد از 10 سالگی عمل جراحی انجام شود.

برای آشنایی با روش درمان پای ضربدری کلیک کنید.

2. اختلالات اسکلتی کودکان که ناشی از مشکلات تغذیه ای و یا در نحوه نشستن وفعالیت  کودک است

راشیتیسم یا نرمی استخوان یک نوع اختلال اسکلتی است که ناشی از کمبود ویتامین D ، کلسیم ویا فسفات است.ویتامین D می­تواند از توسط پوست از طریق نور خورشید تولید شود و یا از طریق غذاهایی که دارای این ویتامین هستند تأمین شود.

کودکانی که مدت زیادی از شیر مادر تغذیه می­کنند به دلیل کم بودن این ویتامین در شیر مادر ممکن است به راشیتیسم گرفتار شوند.

راشیتسیم می­تواند با علائم زیر خود را نمایان سازد:

• به وجود آمدن اختلال در رشد کودک
• پرانتزی شدن پاها
• ضعف عضلانی
• ضخیم شدن مچ دست
• خواب آلودگی
• بروز تشنج و یا تغییر ظاهر قفسه سینه

3.تومورهای استخوان وعضلات که بعضی خوش خیم و بعضی دیگر بدخیم هستند.

دکتر مسعود میر کاظمی فوق تخصص تومورهای استخوانی در تهران در تشخیص  بیماری و درمان می تواند به شما کمک کند.

4. آسیب هایی که در اثر شکستگی و سوانح ورزشی اتفاق می­افتد

برای برطرف کردن مشکلات ارتوپدی کودکان می توان از درمان­های جراحی و غیر جراحی استفاده کرد.

انواع درمان های غیر جراحی ارتوپدی کودکان

• فیزیوتراپی
• داروهای ضد التهاب
• کار درمانی
• روان درمانی
• تزریق درمانی
• بریس و اسپلینت

انواع درمان های جراحی ارتوپدی کودکان

• بازسازی دست و پا
• بلند کردن تاندون
• عضله و اندام تحتانی
• ترمیم ستون فقرات
• جراحی های اصلاحی
• برداشتن تومورهای سرطانی و غیر سرطانی
• ترمیم یا تعویض مفصل