ورزش بعد از تعویض مفصل لگن میتواند در بازگرداندن قدرت و تحرک مفصل موثر باشد. با انجام تمرینات ورزشی مناسب میتوانید به تدریج فعالیتهای روزمره را از سر بگیرید و دورهی بهبودی را به خوبی سپری کنید. تمام جراحان توصیه میکنند بلافاصله پس از تعویض مفصل لگن روزانه دو الی سه بار در منزل پیادهرویهای کوتاه داشته باشید و سپس زمان پیاده روی را به 20 الی 30 دقیقه در روز افزایش دهید. پس از اینکه وضعیت جسمانی شما بهبود یافت میتوانید با کمک متخصص فیزیوتراپی تمرینات ورزشی سبک را شروع نمائید.
تمرینات ورزشی بلافاصله بعد از تعویض مفصل لگن
تمرینات ورزشی که بلافاصله پس از جراحی تعویض مفصل لگن میتوانید آنها را شروع کنید را در ادامه برای شما شرح داده ایم. این تمرینات جهت بهبود جریان خون در پاها مفید بوده و از تشکیل لختهی خون که یکی از عوارض جدی پس از جراحی است خودداری مینماید، همچنین در تقویت عضلات و بهبود حرکت در ناحیه لگن نیز مناسب هستند. پس از جراحی از همان زمانی که در اتاق ریکاوری هستید میتوانید این تمرینات را شروع کنید. با اینکه در ابتدا ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید اما به تدریج میزان درد و ناراحتی کمتر خواهد شد.
بالا آوردن مچ پا
در حرکت هایی که مربوط با بالا آوردن مچ پا میباشد میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- جهت شروع ابتدا پای خود را به آرامی به سمت بالا و پایین فشار دهید.
- هر پنج الی 10 دقیقه این تمرین را تا جایی که میتوانید تکرار نمائید.
چرخش مچ پا
چرخش مچ پا یکی دیگر از تمرینات ورزشی است که پس از جراحی تعویض مفصل لگن میتوانید انجام دهید که شامل موارد زیر است:
- مچ پا را به سمت داخل (نزدیک پای دیگر) حرکت دهید و سپس آن را به سمت خارج حرکت دهید.
- این تمرین را پنج بار در هر جهت و برای هر پا تکرار کنید.
- تمرین را به آرامی انجام دهید. میانگین زمان انجام این تمرین حدود 3 دقیقه است.
- هر روز سه الی چهار بار این تمرین را انجام دهید.
خم کردن زانو با حمایت تخت
خم کردن زانو با حمایت تخت یکی دیگر از حرکات ورزشی است که پزشکان توصیه میکنند در دوران نقاهت آن ها را انجام دهید که عبارتند از:
- کف پای خود را به آرامی به سمت باسن بکشید، زانو را خم کنید و پاشنهی پا را روی تخت تکیه دهید. دقت کنید که زانو به سمت داخل خم نشود.
- زانو را به مدت پنج الی 10 ثانیه در همین حالت خمیده نگه دارید و سپس را به آرامی آن صاف کنید.
- این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
- هر روز سه الی چهار بار این ورزش را انجام دهید.
انقباض باسن
برای انقباض باسن نیاز است مراحل زیر را انجام دهید:
- در وضعیتی که روی تخت دراز کشیدهاید ماهیچههای باسن را برای پنج ثانیه منقبض کنید و سپس آنها را رها کنید.
- این تمرین را 10 بار تکرار کنید.
- روزی سه الی چهار بار این ورزش را انجام دهید.
تمرین دور کردن پا
تمرین دور کردن پا یکی دیگر از اقدامات ورزشی است که میتوانید آن را انجام دهید. نحوه ی انجام آن شامل موارد زیر است:
- تا جایی که میتوانید پا را به سمت بیرون بکشید و سپس به حالت اولیه بازگردانید.
- این حرکت را 10 بار انجام دهید.
- روزانه سه الی چهار بار این تمرین را انجام دهید.
ورزش چهار سر ران
یکی دیگر از تمریناتی که بلافاصله پس از جراحی تعویض مفصل لگن میتوانید انجام دهید، ورزش چهار سر ران است که به شرح زیر میباشد:
- عضلهی ران را سفت کنید. زانوی خود را صاف نگه دارید و به مدت پنج الی 10 ثانیه در این وضعیت بمانید.
- این تمرین را 10 بار تکرار کنید. یک دقیقه استراحت کنید و سپس مجدد آن را انجام دهید. تا زمانی که عضلات ران شما احساس خستگی و گرفتگی کنند میتوانید این تمرین را ادامه دهید.
بلند کردن پا به صورت مستقیم
بلند کردن پا به صورت مستقیم یکی دیگر از تمرینات ورزشی است که میتوانید آن را انجام دهید و به صورت زیر میباشد:
- عضلات ران را با زانو به صورت کاملاُ صاف روی تخت سفت کنید.
- کف پا را برای چند سانتی متر از کف تخت بلند کنید. پنج الی 10 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید و سپس به آرامی پای خود را پایین بیاورید.
- تا زمان که احساس خستگی را عضلات ران را حس کنید میتوانید این تمرین را ادامه دهید.
ورزش های مناسب پس از بیرون آمدن از تخت
بعد از چند روز که جراح به شما اجازه داد از تخت بیرون بیایید و بایستید میتوانید تمرینات ورزشی بیشتری را شروع کنید. تعدادی از این تمرینها عبارتند از:
بلند کردن زانو در حالت ایستاده
برای انجام این کار میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا به یک صندلی محکم تکیه کنید. دستهای خود را روی صندلی قرار دهید. پای خود را در سمتی که تعویض مفصل لگن اانجام دادهاید به سمت بالا بلند کنید. زانوی شما نباید بالاتر از کمر باشد. به مدت دو الی سه ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به آرامی پای خود را پایین بیاورید.
- این تمرین را سه الی چهار بار در روز و هر بار 10 مرتبه تکرار نمائید.
دور کردن باسن در حالت ایستاده
یکی دیگر از تمریناتی که میتوانید پس از بیرون آمدن از تخت انجام دهید دورکردن باسن در حالت ایستاده است که شامل موارد زیر است:
- بدن خود را صاف نگه دارید، دستها را به یک صندلی محکم تکیه دهید. یکی از پاها را به سمت بیرون از بدن دور کنید.
- سپس پا را به آرامی به بدن نزدیک کنید تا روی زمین قرار بگیرد.
- این تمرین را سه الی چهار مرتبه در روز و هر بار 10 مرتبه تکرار کنید.
کشش لگن مفصل لگن در حالت ایستاده
کشش لگن مفصل لگن در حالت ایستاده یکی دیگر از حرکات ورزشی مناسب شما پس از جراحی تعویض مفصل میباشد که به شرح زیر است:
- به صندلی تکیه کنید. پای خود در سمتی که تعویض مفصل لگن داشته است را به سمت عقب بلند کنید. دقت کنید که کمر در این وضعیت باید صاف بماند.
- به مدت دو الی سه ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به حالت اولیه بازگردید.
- این تمرین را نیز میتوانید سه الی چهار مرتبه در روز و هر بار 10 مرتبه تکرار کنید.
ورزشهای مناسب پس از طی دوران نقاهت
طی چند هفتهی اول پس از جراحی تعویض مفصل لگن باید تمرینات ورزشی سادهای که پیشتر به آنها اشاره شد را انجام دهید. این تمرینات به گونهای طراحی شدهاند که میزان فشار اندکی به مفصل لگن وارد شود. پس از اینکه جراح به شما اجازه داد میتوانید شدت تمرینات را کمی افزایش دهید. تمرینات مناسب برای دوران پس از نقاهت عبارتند از:
- پیاده روی: ابتدا با واکر و سپس بدون استفاده از عصا و یا واکر
- بالا و پایین رفتن از پله
- دوچرخه سواری و …
توصیه میشود پیش از شروع هر ورزش جدید ابتدا با بهترین جراح تعویض مفصل لگن در تهران مشورت داشته باشید.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
سلام وقت بخیر ، من سال 1402 برج 11 تحت عمل جراحی پروتز تومرال قرار گرفتم و مفصل لگن ، استخوان ران و مفصل زانوم کامل تعویض شده . سنم 37 ساله ، چه ورزشها و نرمشهایی توصیه میکنید و اینکه من میتونم دوچرخه سواری با مسافت بالا و حتی سفر با دوچرخه رو ادامه بدم ؟ ممنونم راهنماییم کنید .
سلام و عرض ادب
باید همراه با مدارک پزشکی یک مراجعه داشته باشید تا معاینات دقیق انجام شود و این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.