فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل زانو باعث می‌شود قدرت و تحرک به زانوهای شما بازگردد و بتوانید به تدریج فعالیت‌های روزمره را آغاز نمایید. یکی از اولین تمرینات ورزشی که به بیماران توصیه می‌شود پیاده روی در مسیرهای کوتاه است. جراحان و متخصصین فیزیوتراپی به بیماران توصیه می‌کنند که بعد از جراحی تعویض مفصل زانو روزانه حداقل 20 تا 30 دقیقه ورزش کنند. بعد از اینکه اوضاع جسمی شما مساعد شد می‌توانید سایر تمرینات را زیر نظر متخصص فیزیوتراپی ادامه دهید. در این مقاله به تعدادی از تمرینات فیزیوتراپی که پس از جراحی تعویض مفصل زانو کمک کننده است اشاره شده است.
تمرینات فیزیوتراپی بلافاصله بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
تمریناتی که بلافاصله بعد از جراحی تعویض مفصل زانو انجام می‌شود باعث می‌شود جریان خون در پاها افزایش داشته باشد تا از لخته شدن خون پیشگیری شود. این تمرینات همچنین باعث تقویت عضلات شده و در بهبود حرکت زانو مفید هستند. توصیه می‌شود از همان زمانی که در اتاق ریکاوری به هوش می‌آیید سعی کنید این تمرینات را انجام دهید. در ابتدا شاید انجام تمرینات سخت باشد اما باعث سرعت بخشیدن به روند بهبودی شما خواهد باشد. تمرینات مفید برای روزهای اول پس از جراحی عبارتند از:
ست چهار سر ران
عضله چهار سر ران یکی از قوی ترین گروه های عضلانی بدن محسوب می‌شود و برای حفظ تحرک و ثبات ضروری است. تمریناتی که برای آن می‌توانید انجام دهید شامل موارد زیر است:
- برای انجام این تمرین عضله ران خود را سفت کنید.
- تا جایی که می‌توانید زانو را به مدت پنج الی ده ثانیه صاف نگه دارید.
- این تمرین را 10 بار در طی دو دقیقه تکرار کنید.
- بعد از یک دقیقه استراحت تمرین را شروع کنید. تا زمانی که خسته شوید به انجام این تمرین ادامه دهید.
بلند کردن پا به صورت مستقیم
چه به دنبال بهبودی پس از آسیب دیدگی باشید یا صرفاً قدرت و انعطاف کلی خود را افزایش دهید، ترکیب تمریناتی که بر روی بلند کردن پا به طور مستقیم تمرکز دارند می‌تواند بسیار مفید باشد. این تمرینات عبارتند از:
- عضله‌ی ران را در حالتی که زانو کاملاُ صاف است سفت کنید.
- پای خود را چند سانتی متر از تخت بالا بیاورید و به مدت پنج الی 10 ثانیه در این وضعیت نگه دارید.
- سپس به آرامی پای خود را پایین بیاورید.
- مدت زمان انجام این تمرین حداقل سه دقیقه باید طول بکشد. تا زمانی که احساس خستگی کنید تمرین را ادامه دهید.
می‌توانید در وضعیت نشسته نیز این تمرین را انجام دهید.
صاف کردن زانو
صاف کردن زانوها یک جنبه مهم برای حفظ تراز مناسب پایین تنه و جلوگیری از صدمات است. در صورتی که در حال نقاهت پس از آسیب دیدگی زانو هستید، گنجاندن تمرینات خاص در برنامه تناسب اندام می‌تواند به شما کمک کند تا زانوهای صاف تری داشته باشید. این تمرینات شامل موارد زیر است:
- یک حوله را رول کنید و آن را دقیقا زیر پاشنه‌ی پا قرار دهید تا پا با تخت تماس نداشته باشد.
- ران را سفت کنید و سپس تا جایی که می‌توانید زانو را صاف کنید تا پشت زانو با تخت تماس پیدا کند.
- به مدت پنج الی 10 ثانیه این وضعیت را حفظ کنید.
- تا زمانی که در ناحیه‌ی ران احساس خستگی کنید می‌توانید این تمرین را ادامه دهید.
خم کردن زانو با کمک تخت
خم کردن زانو یک حرکت ضروری برای حفظ تحرک و قدرت در پایین تنه است. در ادامه، ما مجموعه‌ای از تمرین‌هایی را بررسی می‌کنیم که به طور خاص به شما کمک می‌کنند تا با استفاده از یک تخت برای حمایت زانوهای خود را خم کنید.
- پای خود را به سمت باسن بکشید تا زانو کمی خم شود. پاشنه‌ی پا باید به صورت صاف روی تخت باشد.
- به مدت پنج الی 10 ثانیه تا جایی که می‌توانید زانوی خود را خم کنید.
- سپس به آرامی پا را صاف کنید تا در حالت استراحت قرار بگیرد.
- این تمرین را تا زمانی که زانوی شما احساس خستگی کند ادامه دهید.
این تمرین را در حالت نشسته نیز می‌توانید انجام دهید.
فیزیوتراپی بعد از مرخص شدن از بیمارستان
اکثر افراد چهار روز بعد از جراحی تعویض مفصل زانو از بیمارستان مرخص می‌شوند. پس از مرخص شدن از بیمارستان باید به صورت منظم جهت انجام تمرینات فیزیوتراپی به یک مرکز فیزیوتراپی مراجعه نمایید. در صورتی که قادر به راه رفتن نیستید می‌توانید از یک متخصص فیزیوتراپ بخواهید که برای انجام تمرینات روزانه به منزل شما مراجعه نماید. پس از هر جلسه، حرکاتی نیز برای تمرین در منزل به شما آموزش داده می‌شود. هر زمان که فیزیوتراپ به شما اجازه داد می‌توانید راه رفتن را ابتدا در مسیرهای کوتاه داخل منزل و سپس مسیرهای طولانی خارج از منزل پیگیری نمایید. دو الی سه روز بعد از ترخیص از بیمارستان عملکرد حرکتی شما بهبود می‌یابد و راه رفتن ساده‌تر خواهد شد. اکثر بیماران در پایان هفته‌ی دوم و بعد از انجام تمرینات فیزیوتراپی مناسب می‌توانند زانوی خود را تا 90 درجه خم کنند. در پایان هفته‌ی ششم دامنه‌ی حرکتی زاویه زانو به 100 الی 105 درجه می‌رسد. بعد از چند هفته شما قادر خواهید بود از دوچرخه‌ی ثابت استفاده کنید. پس از شش هفته معمولاُ می‌توانید با کمک عصا و واکر به تنهایی راه بروید.
مزایای فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل زانو نقش مهمی در روند توانبخشی دارد. فیزیوتراپی با پرداختن به درد، بهبود تحرک و بهبود عملکرد کلی، به بیماران کمک می‌کند تا قدرت و استقلال خود را پس از این روش جراحی قابل توجه بازیابند. در ادامه، مزایای بیشمار فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل زانو را بررسی خواهیم کرد.
- جلوگیری از ترومبوز ورید عمقی
- پیشگیری از سفتی مفصل زانو
- کاهش دوران نقاهت
- سرعت بخشیدن در روند بهبود
کلام آخر
در انتها این موضوع را به یاد داشته باشید که برنامه‌های فیزیوتراپی برای هر فردی کاملاُ منحصر به فرد است. با توجه به نوع جراحی که شما انجام داده‌اید، قابلیت تحرکی که از پیش داشتید، سن و سایر موارد ممکن است برخی از این تمریناتی که در این مقاله اشاره کردیم برای شما مناسب نباشد. بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌ی ورزشی مخصوص به خود را فقط از بهترین متخصص ارتوپد تهران دریافت نمائید و پیش از شروع هر تمرین جدید با جراح خود مشورت داشته باشید.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
۰ دیدگاه