درمان بیماری فلج مغزی چیست؟

درمان بیماری فلج مغزی چیست؟ یکی از بیماری هایی است که در نتیجه آسیب های مغزی به وجود می‌آید، فلج مغزی است. هر گونه آسیب مغزی می‌تواند اختلالاتی جدی در اندام های دیگر بدن ایجاد کند. مغز به عنوان عضوی که وظیفه هماهنگی بین بخش های مختلف بدن را به عهده دارد، با ارسال پیام به بخش های مختلف بدن دچار مشکل می‌شود. در نتیجه حرکت اعضای بدن با مشکل مواجه می‌شود و فرد ممکن است دچار گرفتگی و اسپاسم های عضلانی شود. در این مطلب می‌خواهیم با بهره گیری از تجربیات دکتر مسعود میرکاظمی شما را در این زمینه راهنمایی کنیم. دکتر مسعود میرکاظمی بهترین جراح سارکوم و ارتوپد در تهران است که بیماری های مختلف مربوط به مفاصل را درمان می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.

فلج مغزی یا cp چیست؟

بیماری فلج مغزی یا اصطلاحا cp که مخفف واژه اصلی cerebral palsy، از جمله اختلالاتی است که بر اثر آسیب های احتمالی که بر سر و مغز کودک بوجود می‌آید. این بیماری به دلیل آسیب به مغز در حال رشد در دوران بارداری، تولد یا مدت کوتاهی پس از تولد خود را نشان می‌دهد. البته ناهنجاری های ژنتیکی و مادرزادی در این مورد بی تاثیر نیست. فلج مغزی در کودکان، افراد را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد و بر حرکت بدن، کنترل ماهیچه ها، هماهنگی عضلات، توازن عضلانی و تعادل تاثیر می‌گذارد. این ناتوانی یک بیماری مادام العمر است و برای هر کسی متفاوت است.

علائم فلج مغزی

شخصی که دچار فلج مغزی می‌باشد، دچار مشکلات حرکتی و حالت بدن است. اما مشکلات جسمانی در برخی از افراد نسبت به دیگران شدیدتر است. علائم باتوجه به نوع و شدت فلج مغزی در هر فرد متفاوت است . این علائم عبارتند از:

• اختلالات حرکتی
• حرکات خشن و خارج از کنترل
• افزایش یا کاهش غیر طبیعی توازن عضلات
• ناتوانی در حفظ تعادل و حالت ثابت و طبیعی بدن
• در مواقع پر استرس اندام های حرکتی دچار لرزش و حرکات غیر عادی می‌شوند.
• کاهش هوش و تمرکز
• اختلالات شنوایی و بینایی
• اختلال در تکلم
• اختلالات گوارشی و مشکلاتی در جویدن، استفراغ، یبوست، افزایش آبریزش دهان و بی اختیاری در ادرار و مدفوع
• کند بودن روند رشد
• تشنج و لوچی چشم ها

علت فلج مغزی

عوامل متعددی می‌تواند در خطر ابتلا به فلج مغزی تاثیرگذار باشد. آسیب مغزی که منجر به فلج مغزی می‌شود ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• خونریزی در مغز نوزاد یا کاهش خون و اکسیژن رسانی به مغز آنها
• عفونت های مادر در دوران بارداری
• نرسیدن اکسیژن به میزان کافی هنگام زایمان
• آسیب جدی به سر

انواع فلج مغزی

این اختلال انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:

فلج مغزی اسپاستیک

این نوع فلج مغزی به دلیل آسیب در بخش های مغزی ایجاد می‌شود که مسئول کنترل حرکت و عملکرد عضلات هستند. عضلات بدن به طور مستمر و مشدد مقبض می‌شود که باعث محدودیت و مشکلات در حرکت و انجام فعالیت های روزمره می‌شود. عواملی مانند آسیب های مادر در دوران بارداری، عوارض جراحی مغزی، آسیب های ناشی از عفونت ها و سکته مغزی می‌توانند موجب بروز این اختلال شود.

فلج مغزی آتاکسیک  

در فلج مغزی آتاکسیک مخچه آسیب دیده و حرکات بدن ناهماهنگ و غیرقابل پیش بینی بوده و کنترل حرکات و تعادل بدن کاهش پیدا می‌کند. افرادی که به این نوع از فلج مغزی مبتلا هستند، مشکلاتی در کنترل عضلات، ناهماهنگی حرکتی، حرکت های بدون هدف، ناپایداری تعادل و حرکت های بدون هدف را تجربه می‌کنند. همچنین این افراد در کنترل دقیق حرکت دست و انگشتان مشکل داشته و با اختلال در نوشتن و انجام فعالیت های دقیق مواجه می‌شوند.

فلج مغزی کوادری پلژی

یکی دیگر از انواع فلج مغزی، فلج مغزی کوادری پلژی است که تمامی چهار عضو بالا و پایین بدن (دست ها و پاها) را درگیر می‌کند. به همین خاطر عضلات بدن به طور گسترده تحت تاثیر قرار گرفته و دچار تنگی و انقباض می‌شوند.

فلج مغزی آتتوئید

در این نوع از فلج مغزی، حرکات بدن ناپایدار، ناهماهنگ و بی قاعده هستند و عضلات بدن به طور غیرارادی دچار انقباض و انبساط می‌شوند. این دسته از بیماران مشکلاتی در کنترل و هماهنگی حرکات دست ها، پاها، صورت و زبان دارند. همچنین حرکات ناپایدار و ناهماهنگ بوده و ممکن است به شکل چرخشی، لرزشی یا حرکات ناخواسته دیگر باشند که این مشکلات می‌توانند تماس چشمی، نوشیدن و خوردن، صحبت کردن و سایر فعالیت های روزمره را دشوار کند.

فلج مغزی ترکیبی

در این نوع از فلج مغزی علائم و نشانه های مختلفی از ترکیب انواع دیگر فلج مغزی مشاهده می‌شود. علاوه بر مشکلات حرکتی و از دست دادن تعادل، فلج یا ضعف عضلات، مشکلات حواسی در بینایی شنوایی یا توانایی حرکتی هم در بیمار بروز پیدا می‌کند.

روش های تشخیص

پزشک برای تشخیص فلج مغزی قبل از هر موردی بیمار را بررسی کرده و در مورد صدماتی که احتمالا به سر فرد وارد شده است پرس و جو می‌کند. در نهایت پزشک برای تشخیص دقیق تر از آزمایشاتی استفاده می‌کند که شامل موارد زیر است:

• تست های تصویربرداری برای بررسی آسیب مغزی
• اسکن توموگرافی کامپیوتری یا CT
• سونوگرافی جمجمه
• الکتروانسفالوگرام یا EEG
• اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI

روش های درمان فلج مغزی

بیمار فلج مغزی با توجه به شدت علائم و تحت تاثیر قرار گرفتن قسمت هایی از بدن، ممکن است به یک یا چند نوع  مختلف درمان نیاز داشته باشد. با توجه به نیاز های خاص هر بیمار و علائم متفاوتی که تجربه می‌کنند، درمان این علائم متفاوت خواهد بود. روش های درمان فلج مغزی عبارتند از:

دارو

ممکن است برای درمان فلج مغزی برخی از عوارض ناشی از مصرف دارو از جمله حرکت غیرارادی، تشنج و اسپاستیسیتی دیده شود. ممکن است پزشک از دارو برای درمان اختلالات ثانویه ناشی از فلج مغزی مانند بی اختیاری، رفلاکس اسید معده و اختلالات رفتاری استفاده کند.

فیزیوتراپی

بهترین درمان فلج مغزی که به تسکین درد و سفتی عضلانی و بهبود تعادل، هماهنگی و تحرک کلی کمک می‌کند، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست ها از تجهیزات تخصصی برای کمک به کودک جهت انجام حرکات آزادانه تر و زندگی مستقل تر استفاده می‌کنند. برای این کار حتما به بهترین متخصص ارتوپد تهران مراجعه کنید.

کاردرمانی

کاردرمانی به کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک می‌کند تا مهارت های حرکتی ظریف و توانایی های شناختی را یاد بگیرند. اینکه چگونه وظایف و فعالیت های روزمره را انجام دهند، بخشی از این مهارت ها است.

گفتار درمانی

گفتار درمانی یک روش درمان فلج مغزی برای کودکانی است که در صحبت کردن مشکل دارند. در واقع این روش درمانی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت های ارتباطی و زبانی خود را بهبود دهند. این نوع درمان به کودکان اعتماد به نفس یادگیری و اجتماعی شدن می‌دهد. علاوه بر این گفتار درمانی می‌تواند به کودکانی که در خوردن و بلع مشکل دارند، کمک کند.

درمان جایگزین

برای درمان فلج مغزی می‌توان از روش های درمانی جایگزین استفاده کرد. با این روش ها می‌توان به کودکان کمک کرد تا بر موانع فیزیکی و ذهنی غلبه کنند. درمان های جایگزین معمولاً شامل موسیقی درمانی، آب درمانی و طب سوزنی می‌باشند.

عمل جراحی

ممکن است برای کودکانی که مشکلات حرکتی و عضلانی شدید دارند، جراحی توصیه شود. جراحی برای فلج مغزی می‌تواند مشکلات حرکتی را اصلاح کند یا بهبود دهد. معمولا برای بهبود دامنه حرکتی ماهیچه ها، تاندون ها، استخوان ها و اعصاب مورد جراحی قرار می‌گیرند.

سوالات متداول

کلام پایانی

با توجه به اهمیت مغز حفاظت از آن امری ضروری است که باید از دوران کودکی جدی گرفته شود. علاوه بر اینکه مادران باید در دوران بارداری تحت نظر متخصصان بوده تا نوزادی سالم را به دنیا آورند. در صورتی که به هر دلیلی کودک شما مبتلا به بیماری فلج مغزی است با حفظ امید و خونسردی خود برای ییشبرد درمان او اقدام نمایید. در این مطلب هر آنچه می‌توانست در زمینه درمان فلج مغزی به شما کمک کند را بیان کردیم. اگر در این زمینه سوالی دارید م‌ توانید آن را انتهای این مقاله و در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.