شاید برای شما هم پیش آمده باشد که با احساس سوزن سوزن شدن در دست های خود یا نواحی دیگر بعد از مراجعه به متخصص ارتوپد نام اصطلاح سندروم تونل کارپل را شنیده باشید، اما دقیقا ندانید که پزشک در رابطه با چه موضوعی صحبت می‌کند. سندروم تونل کارپل جزو مشکلاتی است که در اثر فشار به عصب مدیان یا همان میانی ایجاد می‌شود. در این مقاله در رابطه با سندروم تونل کارپل و روش های درمان مطالب مفیدی را برای شما گردآوری کرده ایم.
سندروم تونل کارپل چیست؟
گذرگاهی باریک توسط استخوان ها و رباط هایی که در ناحیه کف دست قرار دارند، احاطه شده که تونل کارپل نام دارد. زمانی که عصب نامبرده مدیان دچار فشار زیاد شود علائمی چون سوزن سوزن شدن و احساس خواب رفتگی را ایجاد می‌کند که آناتومی دست نیز در این مسئله تاثیرگذار است.
علائم سندروم تونل کارپل چیست؟
سندروم تونل کارپل علائم خود را به تدریج نشان می‌دهد و به یک باره ایجاد نمی‌گردد. در ادامه به برخی از این علائم اشاره خواهیم داشت:
- سوزن سوزن شدن دست
این علامت اینگونه است که در انگشتان دست به جز انگشت کوچک، احساس سوزن سوزن شدن یا همان گز گز ایجاد می‌شود که ممکن است این حس به حالتی شبیه به برق گرفتگی تبدیل شود. گاهی این علامت ها به سمت ناحیه بازو در حرکت هستند و پس از مدتی در این قسمت نیز گز گز یا بی حسی احساس می‌گردد. به طور کلی در برخی مواقع این علائم بیشتر بروز می‌کنند. برای مثال هنگام رانندگی یا نگه داشتن روزنامه و یا تلفن همراه. این سندروم با گذشت زمان پیشرفت کرده و اگر به آن بی توجهی شود تا جایی پیش می‌رود که حتی فرد را از خواب بیدار کرده و بی حسی شدیدی نمایان شود و حتی این احساس سوزش برای همیشه در این ناحیه باقی بماند.
- ضعف شدید
در سندروم تونل کارپل منظور از علامت ضعف این است که دست توان و قدرت لازم را نداشته و با گرفتن شیء در دستت، به طور ناخودآگاه بیفتد. ماهیچه های سفت کننده انگشت شست دچار آسیب شده و با ضعف و ناتوانی شدیدی رو به رو می‌شود.
علل ابتلا به سندروم تونل کارپل
یکی از مهمترین دلایلی که موجب به وجود آمدن این مشکل برای افراد می‌شود، وارد آ؛مدن فشار به عصب مدیانی می‌باشد. تونل کارپل از مچ دست گذر کرده و از ساعد به سمت کف دست می‌رود و بر تمامی انگشتان غالب است به جز انگشت کوچک دست که هیچ سیگنال عصبی مرتبط با این اندام ندارند. سیگنال هاای عصبی سایر انگشتان، در اطراف قاعده شست در واقع فرآیند حرکتی انگشتان را برقرار می‌کنند.
در واقع فرقی ندارد که چه چیزی به عصب مدیان فشار وارد می‌کند، بنابراین باید اینگونه بیان کرد که هر شی یا عاملی که این عصب را تحت فشار قرار دهد، عاملی برای پیدایش سندروم تونل کارپل محسوب می‌گردد.
سایر عوامل موثر در ایجاد سندروم تونل کارپل
شاید عوامل موثر در ایجاد سندروم تونل کارپل، به طور مستقیم اثر نگذارند اما به تدریج عصب مدیان را تحریک کرده و باعث پیدایش این سندروم می‌شوند.
عوامل آناتومیک
- این چنین عوامل مانند انواع شکستگی و یا آرتروز مچ دست که موجب تغییر فرم استخوان ها می‌شود.
- تونل کارپل در برخی افراد کوچک تر از معمول هستند که احتمال ابتلا به این سندروم مربوط را افزایش می‌دهد.
- تونل کارپل بیشتر در بانوان مشاهده می‌شود و دلیل آن این موضوع است که فضای داخلی تونل کارپل بانوان نیز نسبت به آقایان کمتر است.
اختلالات عصبی یا التهابی
بسیاری از بیماری های رایج میان بانوان و آقایان که امروزه نیز بسیار شایع شده اند، اعصاب بدن را بیشتر تحت فشار و آسیب قرار داده که در نهایت به عصب مدیان آسیب وارد کرده و سندروم تونل کارپل ایجاد می‌شود. بیماری های زمینه ای مانند دیابت که حتی منجر به آسیب مفصل زانو نیز می‌شوند یا بیماری های عصبی و بیماری هایی که موجب به التهابات شدید نیز می‌شوند مانند تیروئید و …
افزایش وزن بیش از حد
افراد چاق در مقایسه با سایر افراد نیز بیشتر به این مشکل دچار می‌شوند.
جلوگیری از سندروم تونل کارپل
- در واقع روشی موثر و قطعی برای جلوگیری از پیدایش سندورم تونل کارپل وجود ندارد اما تکنیک های بسیاری برای مراعات با پیدایش این مسئله وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم داشت:
- افرادی که شغل و فعالیت های روزمره‌شان بیشتر با دست هایشان است، باید به آرامی و مراقبت های خاصی با این اندام رفتار کنند تا سلامت خود را حفظ کنند و ناچار به ترک شغل خود نباشند. برای مثال برخی افراد زیاد با قلم سروکار دارند که باید مراقب باشند تا فشار زیادی برای گرفتن قلم در دست به خرج ندهند.
- به طور مکرر، به دست ها خصوصا مچ و ساعد استراحت دهید. شاید تصور کنید که استراحت های چند دقیقه ای فایده ای در بر نداشته باشد اما همان مقدار نیز موثر است.
- باید حواستان به فرم قرارگیری دست ها برای طولانی مدت باشید. دست ها نباید از مچ به سمت بالا و یا پایین به طور کامل خم شود. برای مثال زمانی که موس در دست شما قرار دارد باید حتما از موس پدی مناسب استفاده نمایید تا بر ناحیه مچ دست، فشار بیش از حد وارد نشود.
- برای پیشگیری از درد و انقباضات، مچ و کف دست خود را گرم نگه دارید و از سرمای بیش از حد برای این ناحیه اجتناب کنید.
چه زمانی باد به پزشک مراجعه کرد؟
زمانی که هر فردی هر یک از علائم ذکر شده را احساس کرده یا از خواب به دلیل احساس سوزش یا گز گز در ناحیه دستان خود از خواب بیدار می‌شوید، حتما با بهترین متخصص و جراح ارتوپد مشاوره برقرار کرده و راه های درمانی را پیش بگیرید تا از بروز بیشتر آسیب به اعصاب مدیانی جلوگیری کنید.
تشخیص سندروم تونل کارپل چگونه است؟
برای تشخیص این سندروم پزشک ابتدا از معاینات فیزیکی استفاده می‌کند و مچ دست را ارزیابی می‌کند. هر علامت کوچکی مانند التهاب، تورم، دردو … را مورد بررسی قرار می‌دهد. با استفاده از تست های خاص، سرعت انتقال پیام های عصبی را ارزیابی می‌کند.
درمان سندروم تونل کارپل
برای درمان این مشکل از دو تکنیک تهاجمی و غیر تهاجمی استفاده می‌کنند. انتخاب نوع درمان به علت ابتلا به این مشکل بستگی دارد که در زمان مشاوره و تشخیص بیماری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به عنوان مثال زمانی که این سندروم در اثر ضربه ایجلد می‌شود، از درمان غیرتهاجمی استفاده می‌کنند مانند مچ بند ها یا همان اسپیلنت که از فشار وارده بر مچ دست کاسته شود. درمان های تهاجمی مانند تزریق کورتیزون برای کاهش التهاب و کاسته شدن از میزان درد و ضعف و یا جراحی و سپس بهره وری از ورزش هایی برای تقویت عضلات که در نهایت اگر جراح ارتوپدی خوب انتخاب کرده باشید، نتیجه ای قطعی و مثبت خواهید گرفت.
جراحی سندروم تونل کارپل
برای روش جراحی معمولا از روش جراحی باز یا جراحی اندوسکوپیک استفاده می‌کنند. در جراحی آندوسکوپیک از برشی کوچک استفاده می‌کنند. اما اغلب برای درمان این بیماری از جراحی باز استفاده می‌کنند که ناگفته نماند که عوارض بسیار کمتری را به همراه دارد و در بهبود عصب مدیان موثرتر می‌باشد.
متخصص ارتوپدی و تورماتولوژی و آسیب های ورزشی
فلوشیپ جراحی تومورهای استخوانی و عضلانی
عضو انجمن بین الملی حفظ اندام امریکا و اروپا ( ISOLS )
عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ( IOA )
استاد یار دانشگاه
0 دیدگاه